Alexis Magito,  Phillippeszoon ca 1696- ca 1761 en Maria Laverté ca 1696

Museo internazionale delle marionette Antonio Pasqualino, Sala dell’opera dei pupi Giacomo Bordonaro CC BY-SA 4.0

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Museo_internazionale_delle_marionette_Antonio_Pasqualino,_Sala_dell%E2%80%99opera_dei_pupi.jpg#/media/File:Museo_internazionale_delle_marionette_Antonio_Pasqualino,_Sala_dell’opera_dei_pupi.jpg

Alexis Philippeszoon Magito

 

Alexis Philippeszoon Magito maakte met zijn ondertekening in 1727 in Delft bij de notaris duidelijk wie zijn vader was: Philippe Magito. Anna Theresia Magito zijn dochter wordt in 1714 in Delft geboren; vader Alexis zal daarom niet veel later dan 1696 geboren kunnen zijn. Koorddanser  Philippe Magito (ca 1675->1762) werd augustus 1707 in Delfshaven gesignaleerd en was toen ongeveer zesendertig jaar oud en daarmee te jong om Philippe, geboren in 1657,  zoon van Anthoine Magito en Marie de Condette te kunnen zijn. Met de aanname dat de koorddanser Philippe vernoemd is naar een jong overleden broer van zijn vader Alexis, is er nog wel de mogelijkheid dat Anthoine en Marie Magito een tweede kind met die naam hebben gekregen, dat onderweg naar Amsterdam geboren werd. Dit zou een vernoeming naar zijn overleden oom echter minder waarschijnlijk maken.

Aan het eind van de zeventiende eeuw waren er, zo lijkt het, slechts twee Magito-takken in Nederland aanwezig De Magito’s uit Amsterdam hebben geen Philippes in hun gezin.
Alexis zal gezien de geboortejaren en de vernoeming naar  zijn grootvader van vaderskant, de oudste zoon van Philippe Alexis Magito zijn geweest.

Op de lijsten met afgedragen Kermisgelden houdt hij de naam Alexis Philippes aan.

Alexis Phillipesz Magito heb ik niet kunnen vinden in de Delftse of Rotterdamse overlijdensregisters. Het kan dat hij onderweg overleed en in een andere stad begraven werd.

Delft

Alexis woont op de Verwersdyck in Delft. In de 14e eeuw, lag de Verwersdyck aan de rand van de stad. Lakenververs mochten alléén in deze gracht hun lakens verven, omdat men bang was dat het water anders zou vervuilen. Delft was namelijk een stad waar veel bier gebrouwen werd, met water uit de grachten. De bierbrouwerijen waren vooral gevestigd aan de Oude en Nieuwe Delft. meer informatie over de straat

Waarom Delft?

Daniel Griffon, waarschijnlijk de broer van Marie Therese Griffon en oom van Alexis Magito, woonde met zijn groeiende gezin in Delft. De familie investeerde in onroerend goed. Of Delft ook de plaats was waar Therese voor haar huwelijk met Philippe in Delft  woonde, heb ik niet kunnen achterhalen nog; daarvoor zullen de doopboeken gespeld moeten worden. Het lijkt er op dat ook de Magito's het goed vonden wonen in Delft, onder de rook van Den Haag. Alexis’ broer, de koorddanser Pieter Magito, vestigde zich ook in Delft evenals een in Hoorn geboren Philippe Thomaszoon Magito.

Pieter zal zijn leven lang veel reizen, maar steeds weer terugkeren naar Delft en van 1761 tot aan zijn overlijden in 1792 een woning hebben aan de zuidzijde van het Rietveld.

Daniel Griffon komt in de archieven  ook voor als Daniël Griffioen; een nu nog in Delft voorkomende naam.

Deze pagina gaat over Alexis Philippeszoon en over de Italiaanse Vertooning. Het  verhaal over het Koorddansers gezin van zijn veronderstelde broer Thomas uit Hoorn, staat op de pagina over Thomas .Aan broer Pieter en zijn afstammelingen worden meerdere pagina's gewijd.

 

 

Delft oude gasthuis met kerk aan de Verwersdijck Public Domain

Alexis Philippesz Magito en Marie Laverté

Alexis Phillipesz Magito trouwde met Maria Laverté en met haar kreeg hij een dochter, Anna Theresia, geboren in Delft in 1714. Een inschrijving van het huwelijk tussen Alexis Philippesz en Marie Laverté, noch van doop-inschrijvingen van andere kinderen heb ik kunnen vinden in het trouw- en doopboek van de St Joseph parochie in Delft of in een van de andere RK-kerken van Delft. De  St Joseph Parochiekerk lag vlak bij de Nieuwe Kerk.

Dochter Anna Theresia werd gedoopt op twintig mei 1714. Het is wat onduidelijk waar, want deze doop is op meerdere plaatsen in geschreven. Waarschijnlijk zijn er al verzamelingen in die tijd gemaakt van Rooms katholieke dopen van de Jezuïeten , de minderbroederkerk en de St Josephkerk. Het origineel lijkt van de Jezuïeten te zijn

Oude of St Josephkerk van Delft; ingekleurd

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:
DELFT(1858)_pg30_DE_OUDE_OF_ST._JOSEPH%27S_KERK.jpg#/
media/File:DELFT(1858)_pg30_DE_OUDE_OF_ST._JOSEPH'S_KERK.jpg Public Domain

Het gezin van Alexis Magito en Marie Laverté

• Anna Theresia Magito
• Anna Maria Alexis Magito
• Pieter en Thomas stonden ooit ook op deze lijst. Inmiddels trek ik andere conclusies.

 

• Anna Theresia Magito

Pieter Magito

In bijna alle publicaties die ik over Pieter Magito heb gelezen, wordt ervan uit gegaan dat Pieter een zoon is van Johannes Alexius Magito en Huybertje van Hasselt. Johannes zou een circustent gekocht hebben en zijn werk als Stadsmuziekmeester hebben opgegeven en samen met Pieter de kermissen afgegaan zijn. Omdat iedereen knipt en plakt uit stambomen is dit nu wijd verspreid.

Argumenten tegen Johannes en Huybertje Magito als ouders van Pieter Magito

Geboortedatum en -plaats.

• Johannes en Huybertje trouwen na de geboorte van hun dochter Joanna in 1710. Beide gebeurtenissen spelen zich af in Rotterdam. Indien Pieter, geboren in 1708 in Den Haag hun zoon was, waarom zijn ze dan niet na de geboorte van Pieter getrouwd? Het kan, want er zijn meer voorbeelden van uitstelgedrag waar het gaat om trouwen te vinden in de stamboom; maar toch. Joanna en Huybertje hadden niet het argument van een  reizend gezin. Zij woonden in Rotterdam op een vast adres.
• Dan is er ook nog het verhaal van M. Keyser in ‘Paarderijders op de kermissen van Delft en Amsterdam’ waar als voorbeeld van al dan niet bewust gesjoemel met geboortedata, uitgerekend Pieter Magito genoemd wordt, die zichzelf 10 jaar ouder voordeed in zijn werkelijke leeftijd. Mijn idee is dat Pieter dit deed, omdat zijn jarenlange vriendin en latere vrouw, huysvrouw van Jacob Reneau, Maria de Marode, veel ouder was dan hij.
• Johannes en Huybertje doen tussen 1710 en 1734 aangifte van twaalf kinderen, allemaal geboren in Rotterdam. Een tussen1708 of 1718 in Den Haag geboren Pieter staat en past niet in deze reeks. Maar goed alles kan. Daarbij:  In 1734 wordt hun jongste zoon Petrus / Pieter gedoopt. Dat is ongebruikelijk bij een nog levend kind met dezelfde voornaam.
  
  

Overlijdensakte van Huybertje Magito-van Hasselt 

• In de overlijdensinschrijving van Huberta van Hasselt staat dat de overledene twee minderjarige kinderen en zeven meerderjarige kinderen achterliet. Johannes en Huybertje hebben twaalf kinderen in laten schrijven in Rotterdam.Drie kinderen zijn jong overleden. Blijven er in 1749, bij haar overlijden, negen kinderen over. Pieter is nog in leven wanneer Huybertje overlijdt. Met Pieter meegerekend zouden er acht meerderjarige kinderen geweest moeten zijn op het moment van overlijden van moeder Huybertje en geen zeven.

Circustent

• De Rotterdamse Stadsarchivaris ziet geen activiteiten meer van Johannes en Huybertje in Rotterdam en gaat ervan uit dat Johannes een circustent in Friesland heeft laten maken en gestopt is als Stadsmuziekmeester en in plaats daarvan met zoon Pieter, de Kermissen langs reist. Verder merkt de archivaris op dat Monsieur Magito zijn spel: de ‘Italiaansche Vertooning’ noemde. Met meer kennis dan bij de start van het onderzoek blijkt dat Johannes is meer betrokken geweest bij de Magito Show dan ik eerder inschatte, en kocht met Alexis een tent, maar Johannes aanvaarde ook de volledige baan van Stadsmuziekmeester van de stad Rotterdam in die tijd en gaf vioolles. De dag voor het overlijden Huybertje (1749) laten ze zijn functie opnemen in het testament dat werd opgemaakt. In een toevoeging heeft de  Stadsarchivaris de carrier switch wel weer gecorrigeerd, maar blijkbaar hebben maar weinigen die correctie gezien en of doorgevoerd

Alexis Alexius Magito, broer van Johannes, is muzikant, spilspeeler, volgens de website van zijn woonplaats. Alexis heeft ook een tent waarmee hij rondtrekt in het noorden van Nederland. Alexis heeft als woonplaats: Franeker, Friesland. In Franeker liet  zijn broer Johannes eveneens een tent maken, conform het verhaal van de stadsarchivaris en deze tent werd  in 1726 eigendom van Johannes en Alexis Magito, Philippeszoon. Samen schaften zij ook de ‘Italiaanse Vertooning’ aan. In Alexis woonplaats Delft, werden, bij notaris Adriaen Leeuwenhoek ervaren Antwerpse acteurs vastgelegd die met deze voorstelling de jaarmarkten / kermissen zouden afgaan reizen.

Argumenten voor Alexis Philippeszoon als vader voor Pieter

Philippe

• Tussen Pieter Magito , zijn partner Maria de Marode en Philippe Alexisz Magito  en zijn kinderen is er regelmatig contact
• Ook zijn er wat Pieter betreft gedeelde interesses (acteren, koorddansen).
• Philippe junior, van Philippes (klein)zoon Thomas uit Hoorn, woont enkele jaren bij Pieter en Maria de Marode op 't Rietvelt in Delft.
  

Delft

• Alexis Magito, zoon van Philippe, geboren ca 1696.  Alexis Magito woont in Delft aan de Verwersdyck, Zoals bijna alle Magito's, was Alexis Philippeszoon koorddanser.
• Alexis gaf 25 mei 1728 in Delft in een paardenstal een voorstelling waarbij hij kinderen-‘op de koorde laat dansen’. Het zal niet anders zijn geweest dan bij acteurs en musici die hun eigen kinderen opleidden in het eigen bedrijf. Alexis Philippesz Magito zal zijn eigen kinderen op hebben laten treden in die paardenstal in Delft.
• Pieter Magito gaf in 1733 als kermisexploitant de eerste koorddans-voorstelling die ik heb kunnen vinden. van hem, in Delft
• Na de geboorte van zijn zoon Pieter, koopt Pieter een huis in Delft aan het Rietveld een zijstraat van de Verwersdyck. En blijft er ruim dertig jaar wonen.

De voornaam Pieter lijkt een nieuwe Magito voornaam. Waarschijnlijk was er nog en oudere zoon in het gezin die Philippe genoemd werd en werd Pieter genoemd naar grootvader van moederskant. Er zijn nauwelijks personen te vinden in  die tijd met de  naam Laverté. In Zaltbommel woonde in die tijd een Pieter of Peter Laverté getrouwd  met Jenneke van Westerveld. Of deze Pieter Laverté familie was van Marie Laverté en haar zus Clara, heb ik niet kunnen vaststellen.
Pieter vernoemde zijn enige zoon niet naar zijn vader. Mij zou het niet verbazen wanneer hij er aan hechte dat de naam  waarmee hij beroemd is geworden ,Pieter Magito, doorgegeven werd aan de volgende generatie.

Thomas

Thomas Magito is, denk ik, een van de jongste kinderen van Philippe en Theresia maar  ook mogelijk is , is dat hij de kleinzoon van Philippe was en gezien de contacten met Philippe en Pieter Magito; een zoon van Alexis Philippeszoon. Een Huwelijksinschrijving van Thomas en Maria staat hoog op mijn verlanglijst ; deze heb ik niet kunnen vinden.

 

 Anna Maria Alexis Magito

Zestien  januari 1765 werd Anna Maria Alexis Magito, onder begeleiding van zang van zes Heeren, begraven op het Kerkhof van de St Michel en Gudule in Brussel. Anna Maria Magito was dertig jaar oud, geboren  in Rotterdam en in 1765 in Brussel overleden, in het huis van Frans Willem, Herbergier van ‘In Oostenrijck’ in de Craentiens Straete. In het jaar 1366 heet de straat  ‘Cleyn Vleeshouversstraete’. Maar in de 17^e eeuw werd het ‘Crantje Straetje’ (kraanstraatje). Tegenwoordig heet de straat Rue des Bouchers, Beenhouwersstraat. Gezien het vertoon bij de begrafenis was Anne Marie in goeden doen.

Anna Maria Alexis Magito was waarschijnlijk een gast, en niet de huijsvrouw van Frans Willem/ François Guillaume.

Van welke Alexis Magito was Anna Maria een dochter?

Wie vallen af en waarom:

• Noël / Natalis Magito, liet samen met Francisca Samson, in 1735 in Leiden, dochter Anna dopen . Deze Anna is in 1776 nog in leven.
• Alexis Johannesz Magito, de cellist uit Rotterdam was waarschijnlijk ongehuwd en voor zover bekend kinderloos.
• Alexis uit Franeker had geen dochter van die naam en woonde niet in Rotterdam

Van wie zou Anna Maria Alexis wel een dochter kunnen zijn?

• Johannes Alexis en Huybertjes hebben een dochter Marie Anne, geboren in Rotterdam in 1724. Johannes kinderen gebruikten wel vaker de patroniem Alexis (Alexis. Johannes  en Henry bijvoorbeeld) in plaats van Johanneszoon. Marie Annes naam klopt net niet en Johannesdochter zou ongeveer tien jaar ouder zijn geweest dan deze Anna Maria Alexis, maar dit alles zou kunnen vallen binnen de onnauwkeurigheden die we wel vaker tegenkomen.
• Alexis Philippesz en Marie Laverté woonden in Delft gelegen vlakbij Rotterdam.
  Behalve dochter Anna Theresia heb ik geen doopinschrijving van andere kinderen van hen gevonden. Dat is meer een administratief probleem; er zijn sterke aanwijzingen dat er meer kinderen waren.

• Dan is er nog altijd de mogelijkheid dat zij een nog niet bekende Alexis Magito als vader had. Mogelijk is ook dat Alexis uit Delft of Antoine Alexis uit Den Haag bijvoorbeeld haar grootvader was

Onderzoek in Zeeland , waar dochter Marie Anne van Johannes Magito en Huybertje van Hasselt woonden, leverde niets op; er blijken daar maar weinig gegevens gebleven.

Het werk van Alexis Philippesz Magito

Delft

^{William Henry Knight Rivals to Blondin 1862_1862 Public Domain
https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=17855736}

Vijfentwintig mei 1728 is Alexis Magito voor het eerst terug te vinden in het register van Delft. In een paardenstal laat hij koorddansende kinderen zien.Zijn dochter Theresia is dan veertien en zijn jongere broer Pieter is 19-20 jaar oud. De kans lijkt aanwezig dat de jongste Magito kinderen zoals Theresia en Pieter daar of, in een oudere niet te vinden, kinderkoordans-voorstelling van Philippe Alexisz, hun eerste voorstelling hebben gegeven. Ook Christiaen Magito heeft in Delft met kinderen-voorstellingen gegeven waarbij gedanst werd op het koord en pantomime getoond werd. De voorwaarde van het stadsbestuur was, dat de kinderen op tijd naar bed konden gaan en dat er daarom vroeg in de avond een eind kwam aan het optreden. Toen de kinderen groter werden, had met name Pieter zijn eigen Koorddans-carrière. Alexis Philippesz was nog regelmatig met zijn koorddans troep in Delft te zien maar niet meer met een kinder-troep

^{1728 Stadsarchief Delf  koorddansende kinderent}

Een trein reed er nog niet in die tijd maar in 1748 stond  Alexis Philippeszoon Magito wel op de Kermis van Delft en Delfshaven met een Olifant. De eerste spoorlijn in Nederland werd ongeveer negentig jaar later aangelegd. Wat te denken van de logistieke problemen om de olifant te verplaatsen en de hoeveelheid voer die aanwezig moest zijn. Mogelijk ging het vervoer over grote afstanden, over water, en werd waar dat niet kon, zal er een bonte stoet van personeel en nieuwsgierige  buurtgenoten met de olifant meegelopen zijn.

Alexis Philippesz was niet de eerste die een olifant liet zijn. Een eeuw eerder was er de Olifant Hasken. Zij vertrok in 1630 uit Sri Lanka en kwam via Batavia in 1633 aan in Amsterdam. Zij reisde voor Cornelis Groenevelt van jaarmarkt naar jaarmarkt door bijna heel Europa, door Polen en Rusland. De reis eindigde in 1655 in Florence waar zij overleed. Onderweg kwam zij Rembrandt van Rijn tegen die haar uittekende.
In het Jaarboek Amstelodamum van 2014 wordt het leven van de olifant van de Amsterdammer Bartel Verhagen beschreven Zij reisde rond , waarschijnlijk met een boot, van 1678 tot 1706

In 1749 waren bijna exploitanten Magito's / Renau
-Alexis Philippes
-Pieter Magito
-Maria Renau
-Poulus Alexis Magito

 

Alexis Philippes stond in 1751 en 1754  met de Vier Kroonen in Hoorn. In Hoorn woonde zijn broer Thomas en zijn vrouw Maria Nieuwerkerke  met hun  koorddansende en marionettenspelende  gezin  .
In Enkhuizen staat een mooi oud pand, een B&B dat De Vier Kroonen heet.

Het kan haast niet anders dan de naam van dit pand is een van de weinige tastbare herinneringen aan de Vier Kroonen

In 1760 werkte Alexis Philippes met de Vier Kroonen; in 1761 met de Drie Kroonen in Rotterdam

 In de tweede helft van de achttiende eeuw kwam je op bijna ieder Kermis poppenspelers tegen: Maria Nieuwerkerke, de vrouw van Thomas Magito, Alexis Philippus, Paulus Alexis Magito, Pieter Meyer, Thomas’ schoonzoon, maar ook Pieter reisde af en toe met poppen rond, al dan niet in combinatie met andere attracties zoals de Perspectieven waarmee Pieter adverteerde. Met een zekere dieptewerking waren ze in staat min of meer bewegende taferelen te vertonen.
Coenraad Droste beval in zijn blijspel ‘De Haagse Kermis’ aan, te gaan kijken naar perspectieven.

Toneel was in het begin ook een onderdeel van het de Kermis. In 1670 werden voor het eerst de poppenspelen vastgelegd  in de administratie van de aalmoezenier 
‘de marionetten die op de kermisse een fraye verthooningh speelden’

 

 de Italiaanse Vertooning

"Ie spectacle national"

Giacomo Bordonaro - Museo internazionale delle marionette Antonio Pasqualino CC BY-SA 4.0 detail van afbeelding

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:45_Museo_internazionale_delle_marionette_Antonio_Pasqualino,_Sala_teatrale.jpg#/media/File:45_Museo_internazionale_delle_marionette_Antonio_Pasqualino,_Sala_teatrale.jpg

De Italiaanse Vertooning en de Magito's

Johannes Alexis Magito (1687) stadmuziemeester van Rotterdam, koopt met Alexis. de zoon van zijn oudste broer Philippe, in 1726 een circustent bij een Franeker timmerman; waarschijnlijk gebruikmakend van het netwerk van deze in Franeker en omgeving werkende broer Alexis. Het is geen tent van zeildoek, maar een mobiel houten theater. 
Het leek logisch de akte in Franeker te zoeken maar dat leverde niets op omdat in Friesland nog nauwelijks oude notariële akten zijn gescand.

De acte van notaris D'Olyslager, van maart 1727, geeft wel meer duidelijkheid. De tent én de Italiaanse Vertoning waren in opdracht gemaakt door timmerman Gerrit Dirks uit Franeker en op 30 augustus 1726 afgeleverd.in Delft waar de tent in maart 1727 nog staat. Zeven september 1726 werd de tent betaald

 

De akte waarin de acteurs uit Antwerpen werden vastgelegd werd in Delft opgemaakt en staat hieronder afgebeeld.

De acte
Protocol van notaris Adriaen Leeuwenhoek Folio135 Datum18/2/1727  Plaats Delft
Stadsarchief Delft

De bovenstaande notariële akte is voor mij moeilijk leesbaar maar in combinatie met de lijst van straten in Delft viel toch het adres van Alexis Philippeszoon Magito te ontcijferen: Verwersdyck

De Stadsmuziekmeester van Rotterdam, Johannes, blijkt  flink bij te klussen naast zijn reguliere baan, en houdt zich meer bezig met het familiebedrijf Magito dan ik eerder had ingeschat. Johannes Alexius was waarschijnlijk in de twintiger en dertiger jaren van de achttiende eeuw de motor van de onderneming.  Het rekest wat Johannes Alexis stuurde naar het stadsbestuur van Delft, om daar de eerste voorstelling in de nieuwe tent te mogen spelen,  is bewaard gebleven.

 

Dankzij het rekest van Johannes Alexius en de gegeven permissie  hebben we een idee hoe de Italiaanse Vertooning er ongeveer uitzag.

NB Portraiet is niet per se een schilderij. Het kan ook een gebeeldhouwde weergave, een herkenbaar object of vorm zijn die herleidt naar een persoon, ofwel een levensgrote pop.

 

 

Johannes Alexius heeft het in zijn rekest aan de bestuurders van Delft waar in hij om toestemming vraagt om in de Kaatsbaan aan de Verversdijk Zijn voorstelling te mogen geven, niet over een vertooning, maar over het vertonen van Italiaanse ‘gesigten”, over afbeeldingen van Italiaanse steden en havens en levensgrote portraieten. Vervolgens reizen ze tientallen jaren ,na wat aanloopproblemen rond met het marionettenspel met levensgrote poppen; de Drie Kroonen of de Vier Kroonen.

 

Arend Fokke Simonsz zag de Friese Paulus Alexis ( Magito) als motor van de Vier Kroonen. Paulus werd in 1721 geboren en was nog maar een peuter toen Johannes en Alexis Philippesz al rondreisden met dit spel. Het laatste optreden van Alexis Philippes met de Vier Kroonen dat ik heb kunnen  vinden was in 1760, in Rotterdam en 1761 ook in Rotterdam met de Drie Kroonen.
Paulus Alexis eerste optreden dat ik vond was uit 1745 en in 1757 voor het eerst een registratie van een optreden in Delft met de Vier Kroonen. In de daarop volgende  jaren was  hij , in gezelschap van een koorddansende Pieter, vaak in Den Haag  met de Vier Kroonen. Het laatste optreden met de Vier Kroonen van Paulus Alexis was in 1792 in Hoorn.  Naast de lange levensduur van het spel valt op dat Paulus Alexis het hele land doorreisde en vaak in gezelschap van de Magito’s uit Rotterdam en Delft te vinden was en dat ze spellen uitwisselden. Daarmee wordt mogelijk ook antwoord gegeven op de vraag hoe de Magito versie van de Vier Kroonen bij Paulus Alexis terecht is gekomen.

NB waarschijnlijk kwamen de andere Magito’s ook in Leeuwarden maar daar zijn heel veel documenten nog niet gescand. Pieter is gesignaleerd in Groningen.

Het gebruik van de naam Italiaanse vertoonig bracht me wel op het pad van de oorsprong van het poppenspel en omdat deze generaties Magito’s leefden in de tijd van Commedia dell’arte is het niet vreemd om uit te komen bij de Italiaanse poppenspelers.

De Italianen zijn de ambassadeurs van de Commedia dell’arte. Burattino, een acteur van de Commedia dell’arte, werd in het poppenspel van de 16e eeuw een zo populair type, dat de in Venetië ontstane  poppen ‘burattini’ werden genoemd .De oorspronkelijke pop was een houten pop, de Maria da legno.

Vanaf de 10e eeuw kende Venetië een  ‘festa delle Maria’ dat veel belangstelling van buiten de stad trok. Door de stad trokken in 994, acht dagen lang,  twaalf mooie en rijk geklede meisjes, de  twaalf door zeerovers ontvoerde verloofden voorstellend. Zij waren geselecteerd door de Doge die hen vervolgens op zijn kosten uithuwelijkten. Dit werd door de jaren heen te kostbaar en via minder meisjes, ging de Doge naar houten poppen, de Maria da legno. In Italië werden Napels en Milaan de centra van marionettenspelen. Ook in Palermo, waren veel poppentheaters Er werd met zeer grote, loodzware stang-poppen gespeeld

Backstage van een Opera dei Pupi-theater in Palermo-stijl, Antonio Pasqualino International Puppet Museum,
Italiaanse snaarpoppenkamer, Palermo,, Giacomo Bordonaro CC BY-SA 4.0, kleur aangepast

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Museo_internazionale_delle_marionette_Antonio_Pasqualino,_Teatro_di_scuola_palermitana_-_backstage.jpg#/media/File:Museo_internazionale_delle_marionette_Antonio_Pasqualino,_Teatro_di_scuola_palermitana_-_backstage.jpg

De poppen uit Zuid-Italië, genaamd pupi, en die uit België en Noord-Frankrijk, vertonen veel mechanische overeenkomsten. In alle gevallen brengt de poppenspeler bewegingen rechtstreeks over op de marionet door middel van zeer krachtige bewegingen van de stangen Er zijn ook verschillen in grootte en aangrijpingspunten van de bewegingen..

• Pupi uit Palermo: 80 cm hoog, scharnierende knieën, staaf die door het hoofd loopt en in de romp haakt, staaf die de rechterarm beweegt, touwtje dat de linkerarm beweegt. Ze worden vanaf de zijkanten van het podium verplaatst.
• Pupi uit Catania: 120 cm hoog, stijve knieën, staaf die door het hoofd loopt en in de romp haakt, staaf die de rechterarm beweegt, touwtje dat de linkerarm beweegt. Ze worden verplaatst vanaf de top van een brug achter de achtergrond.
• Pupi uit Napels: 1 m hoog, scharnierende knieën, staaf die door het hoofd loopt en in de romp haakt, touwtje dat de linker- en rechterarm beweegt. Ze worden vanaf de bovenkant in een brug achter de achtergrond verplaatst.
• Pupi uit Brussel 80 cm hoog, stijve knieën, staaf die door het hoofd loopt en in de romp haakt, touwtje dat de linker- en rechterarm beweegt. Ze worden vanaf de zijkanten van het podium verplaatst.
• Pupi uit Luik: 80 cm hoog, scharnierende knieën, unieke staaf gehaakt in een ring boven op het hoofd, zonder enig ander bedieningsapparaat. Ze worden vanaf de achterkant van de achtergrond verplaatst. 

Populair  waren de verhalen over Karel de Grote en zijn ridders. Zij droegen een zwaard, helm, harnas en schild van uitgeklopt plaatkoper;op de helm een kleurige pluim. Vaak strijden de ridders tegen de Saracenen die uitgedost waren  met tulbanden, lange tunieken, lansen en schilden. Bij de gevechtsscènes rolden er zelfs koppen. Tovenaars en fabeldieren komen ook voor in de poppenspelen. Volkse types, in de rol als bediende of schildknaap , zorgen voor de komische noot in het spel.  Er werd opgetreden op een toneel in schuren en kelders voor zeer eenvoudige lieden. Elke streek had eigen karakter-poppen. Napels had: Pulcinella en  Scaramuccia, de laatste beïnvloedde Molière.

Het zijn de Commedia dell’arte  typetjes die we al eerder tegenkwamen: de gierigaard, de bedrogen dochter, de valse minnaar, de rijke snoodaard, enz.

 

Van Italië ging het de Vertooning dus naar Spanje, Parijs en Antwerpen. In Antwerpen ontstonden Poesjenellekelders (van Pulcinella). Er is er nu nog één kelder over. Het repertoire bleef al die jaren hetzelfde: volksvertelsels en oude ridderromans waarin telkens dezelfde poesjenellen. In Antwerpen waren dat de zogenaamde voddenbalen de Neus, de Schele, de Kop, de Bult en Belleke die de hoofdrollen speelden. Ook de traditie om alleen mannen te laten praten werd behouden.

In 1702 werd er in Breda? een affiche uitgegeven waar in een Antwerps poppentheater werd aangekondigd. Het werd beschreven als de ‘Italiaanse Postuyren, door veel konst in levensgrote gebragt en haer in alles bewegend als levendige mensen, in veel Italiaanse poetsen en toneelen van geslepen kristal en veel soorten van dierbare gesteentens’

 

Eind zeventiende en begin achttiende eeuw reisde Paulus Hilverding rond in Nederland met de Drie en Vier Kroonen. Rond 1718, na het overlijden van Hilverding, kwam de Vier Kroonen in handen van Jacob Frese, getrouwd met de weduwe Hilverding. Aangenomen werd dat na overlijden van de weduwe van Hilverding in 1741 het spel overging naar Paulus Alexis. Of Paulus Alexis Magito inderdaad rondtrok met het spel van Frese, is nog maar de vraag,  want vanaf december 1726 reisden Johannes Alexis en Alexis Philippes Magito rond met het, in hun opdracht gemaakte  spel met  Italiaanse gesigten. Een spel wat heel veel leek op de beschrijving van de Vier Kroonen

 

^{StadsArchiefDelft}

De Antwerpenaren waren acteurs en acteurs leverden wellicht te veel theater. De Italiaanse Vertooning  had  te veel het karakter van een variététheater gekregen. In Delft waren de  met de kerkenraden in rep en roer geraakt; zij dienden een klacht bij het bestuur van de stad en vroegen het stadsbestuur van Delft in te grijpen door de voorstellingen te verbieden. Problemen dus .voor Johannes Alexis en Alexis Philippesz toen er een verbod op de Theatrale intermezzo’s werd afgekondigd. Na een grote investering in tent en spel is dat niet de gedroomde start geweest.

In verband met financiële nood heeft  Johannes Alexis Magito kort na de start van het spel een lening van driehonderd  en drieënvijftig carolusgulden afgesloten bij Jacques van den Kerkhove die binnen 6 weken afgelost moest worden wilde hij het spel en de tent niet verliezen.

 ^{als onderpand Tent en Italiaanse vertoning
StadsarchiefRotterdam}

Dit betekende dat de acteurs van Antwerpen, die niet leverden wat nodig bleek en misschien wel ook wel te duur nu waren vervangen moesten worden. Binnen de familie Magito was in die tijd talent en ervaring genoeg en met collega koorddanser en pantomime-acteur Mathijs van Oploo, naast  Johannes broer Noël Magito hoopten ze dat het zou gaan lukken.

De akte heb ik niet kunnen vinden maar dankzij de BBC uitzending ‘Who Do You Think You Are’ weten we wat er in de akte staat van 19 mei 1727

Het afbetalen van de lening moet hen zijn gelukt. Toen ik het onderzoek begon bleek het idee te bestaan dat dit ook het einde van de Italiaanse Vertooning moet zijn geweest, want er werd bijvoorbeeld maar weinig nog gezien van Alexis Philippeszoon. Het heeft mij heel veel  tijd gekost om de registraties van de kermisvoorstellingen te achterhalen. Het opslaan van dit soort gegevens was niet het grootste belang geweest natuurlijk

Wanneer het de bedoeling was onder de naam Italiaanse Vertooning te spelen, dan is daar wel een einde aangekomen. Het is nog maar de vraag of de administratie van een jaarmarkt of kermis niet gewoon liever poppenspel of marionettenspel of de VierKroonen noteerde want dan was het tenminste duidelijk wat ze kwamen doen. Uit de gevonden registraties in de archieven van  Delft, Rotterdam, Den Haag, Leiden, Utrecht, Hoorn en Groningen bleek dat, onder de naam De Vier Kroonen, poppen of Marionettenspel, leden van de familie Magito tientallen jaren de Kermissen bezochten.

 

 

De Vier Kroonen  werd het meest gerenommeerde Poppenspel. Alexis werd in 1774 de‘Meester van het spel de Vier Kroonen' genoemd. Hiermee werd door Nicolaas Hoefnagel, Paulus Alexis ( Magito) bedoeld. Meester van de Vier Kroonen of niet, duidelijk is dat Paulus uit Friesland de naam en het spel niet zelf bedacht heeft. Daarvoor moeten we dus bij Paulus Hilverdink zijn die ik eerder noemde. In het Kermisgelden boek van Delft, staat te lezen dat  in 1727, Hilverdinks opvolger, Jacobus Freser  met de Vier Kroonen  en Johannes Alexis  Magito met de Italiaanse Vertooning / Italiaanse gesigten op dezelfde Kermis staan.

De Italiaanse Vertooning- De Vier Kroonen is in handen van Johannes Alexis Magito en zijn kinderen gebleven zo blijkt uit het testament van zijn zoon Johannes

Meer over de  Vier Kroonen s terug te vinden  in het hoofdstuk van Paulus  Alexius Magito

Ongeveer 85 jaar nadat  Alexis Philippesz en Johannes Alexis  de Magito versie  op de markt brachten valt het doek voor de Vier Kroonen / Italiaanse Vertooning.

De naam de Vier Kroonen wordt nog wel gebruikt, maar de show is na meerdere overnames terecht gekomen bij J  Gras en deze werkt met Engelse balletdansers in plaats van levensgrote poppen.
In Rotterdam wordt  nog in  augustus 1807 en augustus 1808 een ....Alexie genoteerd met "groote marionetten".
Een doorstart van de inmiddels bejaarde Alexis uit Friesland is minder waarschijnlijk dan dat een jongere Rotterdamse Alexis de traditie voortzet. De Magito´s wisselden immers, is mijn indruk, vaker spellen uit. Officieel stond het spel, in het laatst bekende bericht hierover, op naam van Johanna Adriana Magito, die het in 1770 erfde van haar broer Johannes. Beide waren kinderen van Johannes en Huybertje Magito uit Rotterdam