Magito

inleiding

Kennismaking

Binnen onze familie, is mijn oma van de Muller-kant, een Magito. Een niet veel voorkomende naam die je associeert met .. magie.

De aanname was dan ook dat de naam gekozen was, passend bij het vak dat de oudere Magito-generaties uitoefenden op Kermissen, op het slappe koord, in het theater. En omdat oma donker haar had en donkere ogen, vermoedden we dat er banden met zuidelijke landen moeten zijn geweest.

De Finnen zijn Jean Baptist Magito en zijn vuurwerk nog steeds niet vergeten. Enkele jaren geleden werd Jean Baptist via Twitter! nog genoemd op Oudejaarsdag naar aanleiding van een vuurwerkshow met fatale gevolgen.

De oudste mij bekende generaties, werden geboren in Frankrijk. Anthoine Magitot dit Langlois en zijn vrouw Marie de Condette stichtten een gezin in Ardres, de geboorteplaats van Marie.
Hun zonen Alexis en Philippe werden daar geboren in de jaren vijftig van de zeventiende eeuw.
Anthoine en Marie zijn de grootouders van de hierboven afgebeelde Philippe Alexisz uit Parijs.
De oudere generaties blijken de nodige sporen nagelaten te hebben waardoor het mogelijk bleek een beeld te vormen van het leven dat zij geleid hebben.
Eén van deze twee oudere Magito’s is naar mijn overtuiging ook Maziton; de baas van het spel.

Meer over deze bekendere reizende Magito’s en hun gezinnen komt aan de orde in hun eigen hoofdstukken. Het verhaal van de jongere generaties tot en met mijn overgrootouders zal ook verteld worden op deze website.

Ik heb niet alleen onderzoek gedaan in de paternale lijn en al snel bleek dat we het beslist moeten gaan hebben over de voorouders via Antonet Bastaron. Deze voorouders zijn te vinden aan het hof van de Zonnekoning, Louis XIV. De Bastarons waren daar voor de muziek en het theater en de Dupuis’ leverden een grote bijdrage aan de koninklijke paleistuinen van Versailles en aan de tuinen in en rond Parijs.

Mijn eerste Magito kennismaking

Mijn eerst kennismaking met die magische kant van mijn nogal keurige familie, was via een stuk in de krant dat ging, over wat ik nu weet, mijn oudbetovergrootvader, Pieter Magito. Een vreemde snuiter met een steekmuts op, een trommel en een klomp. Zo schatte ik dat als tiener in tenminste. Pieters foto hing tientallen jaren in de werkkamer van mijn vader.

Het artikel in het Rotterdams Nieuwsblad van mei 1968 gaat over een tentoonstelling in het Schielandhuis: "Tussen bal en ballet"

Naast elkaar staan de foto's van Pieter en van Koning Stadhouder Willem III en zo linkte de krant onbedoeld, de Magito's en de het Stadhouderlijk hof aan elkaar.

In een latere fase van mijn onderzoek ontdekte ik dat Alexis Magito (Masitoi op zijn trouwinschrijven), Stadhouder Koning Willem II ook echt kende; hij was bij Willem III in dienst. Alexis Magito, geboren in 1655 in Ardres, was verantwoordelijk voor de Franse toneelgroep, aan het Stadhouderlijk hof, op onder andere Huis Honselaarsdijk, het paleis/ buitenverblijf dat gebruikt werd door de prins van Oranje voor onder andere ontvangst van belangrijke gasten.

De laatste tentoonstelling voor definitieve sluiting, in het al eerdergenoemde Schielandhuis, in het najaar van 2013, ging over bekende Rotterdamse families. Eén daarvan was de Koorddansersfamilie Magito

De tweede kennismaking met de Magito's buiten de directe familie, was tijdens mijn opleiding. Eén van de secretaresses van de Medische Faculteit Rotterdam/ AZR, nu het EMC, bleek een mejuffrouw Magito te zijn. Haar heb ik rond 1977 in contact gebracht met mijn oma en de oudste zus van mijn vader. De "notulen" daarvan zijn er nog, maar daaruit bleek niet, van wie mejuffrouw Magito nu een dochter was.
Dankzij Google bleek het toch mogelijk wat meer duidelijkheid te krijgen.

In 1971 hield professor A Staal een rede bij zijn aanstelling aan de Medische Faculteit in Rotterdam. Hij bedankte zijn secretaresse mejuffrouw Magito dat zij hem, van de universiteit in Leiden, gevolgd was naar Rotterdam. Ook bij zijn afscheid in 1991 bedankte hij zijn secretaresse van het eerste uur, ook al was zij niet meer in dienst. Gelukkig werden tot in de jaren tachtig van de twintigste eeuw, school- en studieresultaten in de kranten vermeld.

Johanna Maria (1925) en IJvonne Magito (1928) slaagden beiden in Leiden eerst voor de MMS en later voor de HBS. Zij waren dochters van Johannes Willem Magito en Geertruida Spruijt. De vraag van wie zij een dochter was, is opgelost, maar onduidelijk blijft wie aan tafel zat bij mijn oma: Johanna Maria of IJvonne. Ik denk de oudste. Johanna Maria en IJvonne stammen af van Nicolaas Magito via zijn zoon Cornelis uit 1838. Onze tak stamt af van Nicolaas oudste zoon Hendrik uit 1834

In de familie Muller-Magito werd overigens nooit gesproken over de voorouders van oma's kant met het kermisverleden, tot het artikel in de krant en dan alleen nog maar als mededeling. Dat de merkwaardige man uit de krant een voorouder was, was voor de generatie van mijn oma en mijn vader echter geen enkele verrassing. Mond op mond was dat verhaal wel doorverteld, waarschijnlijk wanneer er geen ontkomen aan was. Liever werd er over gezwegen. En dan te bedenken dat Kermisexploitanten van die tijd een belangrijke bijdrage leverden aan de algemene ontwikkeling, door mensen kennis te laten maken met zaken waar ze anders nooit van zouden horen. Te denken valt aan de Russische belegering van Dantzig in 1734, de verwoesting van Lissabon in 1755, uitheemse dieren, keizerlijke en koninklijke personen, glasblazen, elektriciteit, optische voorstellingen en kunstwerktuigen. De Magito's spraken en schreven al vroeg waarschijnlijk meerdere talen.

Terugkijkend was oma een bijzondere vrouw die eigenlijk wel genoot van in de aandacht staan. De rol aan de zijlijn was waarschijnlijk wat tegennatuurlijk. Zij compenseerde dat met voorzittersfuncties in het vrijwilligerswerk, maar af en toe kon ze het niet laten en pakte ze, op hogere leeftijd, letterlijk het toneel, bijvoorbeeld in kleding passend in de 18e-19e eeuw. Ook zij was muzikaal.

Eigenlijk ben ik wel benieuwd wat mijn vader van dit onderzoek zou hebben gezegd; zeer waarschijnlijk had hij het prachtig gevonden en had hij zich herkend in de Magito kant van de familie. Mijn, ten gevolge van een ongeval, veel te vroeg overleden vader begon en eindigde de dag bijna altijd zingend; de laatste jaren zong hij in vier koren. Na het verhaal van Jacques Bastaron (Versailles eind 17e- begin 18e eeuw) en de musicerende Magito’s, begrijp ik waar die niet te bedwingen drang vandaan kwam; gewoon erfelijk belast.

Verder dan een jeugd- en jongerencantorij ben ikzelf niet gekomen. Eénmaal in de medische wereld beland, werd alles afhankelijk van 'wanneer de dienst dat toelaat' en de dienst liet op onmogelijke momenten steeds van zich horen. Eénmaal per maand met mijn ouders naar het Rotterdams Filharmonisch orkest heb ik meerdere jaren vol kunnen houden.

De combinatie 'dienst 'en twee kinderen was de genadeslag. 

Bij de start van mijn stamboomonderzoek waren de Magito's vanzelfsprekend een interessant vertrekpunt.

Bij verder doorzoeken bleek de afkomst uit een zuidelijk land te kloppen: Frankrijk! Maar niet alleen via de Magito's. Ook Antonet Bastaron, de moeder van de zoon van Pieter Magito, was van Franse komaf en de naam van Marie Laverté, Pieters moeder, wijst daar ook op.

Is er een relatie tussen de familienaam en hun werkzaamheden?

Onderzoek laat zien dat de naam Magito ook al gevoerd werd door de wevers Hubertus en Antonio Magito die al voor 1655 in Nederland arriveerden en ook in 1675 door de brillenslijper Alexis Magito, die in 1655 geboren werd in Ardres, Pas de Calais. 

Een duidelijke relatie tussen beroep en achternaam heb ik niet kunnen vaststellen.

Toch zijn er redenen om aan te nemen dat de vader van Alexis, Anthoine ook al werkte in de amusementssector. Hard bewijs daarvoor heb ik niet kunnen vinden nog. 

Het bestaan van een troupe comédiens, afkomstig van Calais, ruim voor de tijd dat Anthoine en Marie Magitot naar Nederland trokken, versterkte mijn vermoedens. De leden van deze troupe waren gespecialiseerd in Koorddansen, voltigeren en acrobatiek (springers).

Deze in Pas de Calais, maar ook in de Zuidelijker Nederlanden, optredende troupe heeft waarschijnlijk ook opgetreden voor de rond Calais gelegerde Engelsen. Anthoine Magitot dit “Langlois” heeft gezien zijn bijnaam: de Engelsman, waarschijnlijk diensten geleverd aan de Engelse legereenheden en hun volgelingen en omdat het een Magito is, moeten we dan denken aan muziek, dans of toneel.

Koorddansen, voltigeren en acrobatiek (springers); het klinkt als een advertentie zoals de Magito’s die jarenlang hebben geplaatst in de kranten.

Samuel Chappuzeau heeft uitgebreid geschreven over Les Comédiens Français. Hij merkt op dat de troupe vaak opgebouwd was uit personen van één familie en hun kennissen. De geschiedenis schrijft vooral over de voorvaders maar het heeft er alle schijn van dat ook de voormoeders meewerkten. Wellicht als Koorddanseres, actrice, een act met dieren, aan de kassa of in de keuken en misschien zorgende zo ook wel voor de werkkostuums.

In de 18e en 19e eeuw woonden er niet alleen wevers maar ook marionettenspelers in de Amsterdamse Duvelshoek, het deel van Amsterdam waar ook de Magito’s woonden. Veel is daar niet over vinden. Onduidelijk is of de marionettenspelers daar gekomen zijn via de Magito’s, die meegereisd waren met de comédiens Français of dat de Magito's van de kunst van de marionettenspelers hebben afgekeken in Amsterdam. Maar misschien begon de magie pas op de Kermis in Den Haag.

 Het lijkt niet waarschijnlijk dat er ooit een document uit de archieven opduikt waaruit blijkt dat Anthoine wel deel uitmaakte van het uitwisselingsprogramma van de Franse Troupe in 'Haage en Hôtel de Bourgogne in Parijs, of dat hij lid was van een andere troupe rondreizende komedianten. Maar een mens mag hopen en de zaak blijven volgen/ heronderzoeken.

Over Den Haag gesproken, in officiële documenten wordt de naam 's-Gravenhage gebruikt. De oude naam van Den Haag is echter “Die Haeghe”; ook de naam “ ’s Haage” wordt gebruikt. In de tekst van dit verhaal wordt het door elkaar gebruikt, maar in alle gevallen gaat het over
"Den Haag, mooie stad achter de duinen"

Doel van mijn onderzoek naar de Magito’s

Met mijn onderzoek naar de Magito's hoopte ik minimaal een goed beargumenteerd antwoord te vinden op de vraag, wie mijn Magito-Stamvader en dus de grootvader/ vader van Pieter Magito was en wilde ik circulerend fake news over Pieters losbandigheid ontzenuwen. Dat ik ooit informatie zou kunnen vinden over de moeder van Pieters zoon, leek een niet realistische wens.

• Voor mij is duidelijk geworden, ook zonder geboorte-inschrijving, dat Alexis Philippeszoon Magito, de vader van Pieter was, en dat zijn vader Philippe, mijn Magito Stamvader is.

• In alle boeken en stukken over Pieter Magito ben ik één auteur tegengekomen die schreef over Pieters maîtresses en zijn Française (oudbetovergrootmoeder Antonet/ Nannette?). Daarnaast worden de schaarser geklede dames van de troupe beschreven in de kermis-klucht Jan en Krelis. Pieter echter, lijkt op zijn levenspad steeds trouw gevolgd te zijn door Maria Reneaut-de Marode, met wie hij, na jaren samenleven, uiteindelijk in 1769 trouwde. Maar Pieter, die in goeden doen was, had een erfgenaam nodig die de veel oudere Maria hem niet kon geven.

Ik ben ervan overtuigd dat Pieter junior geen ongelukje was, maar zijn door Pieter en Maria geplande erfgenaam via draagmoeder Nannette. Maria was zijn peetmoeder en in testament vastgelegde opvoeder, ingeval Pieter eerder zou sterven.

• Kennismaken met families in de vrouwelijke lijnen leverde onverwacht veel en boeiende informatie op over de familie van Antonet Bastaron. Als de Magito's uit de 17e en 18e eeuw al bijzondere mensen waren, leer dan vooral de voorouders via Antonet Bastaron kennen!

Het verhaal begint met een aantal algemene Magito-pagina’s onder andere over de naam, over jaarmarkten en kermissen en over wat er door onderzoeker en schrijvers vastgelegd is over de Magito’s uit de achttiende eeuw. De Magito’s werkten samen met hun broers en zussen, ooms en tantes neven en nichten; zonder hen is het Magito-verhaal niet compleet en voor het begrijpen van de omvang van het Magito bedrijf is het ook nodig hun verhaal te vertellen.

Na deze algemene verhalen volgen hoofdstukken over de voorouders, te beginnen met de oudsten: Anthoine en Marie Magito. Deze verhalen worden afgewisseld met relevante informatie over voorouders in de vrouwelijke lijn en informatie over de wereld waarin zij leefden.
Het kan zijn dat om een algemeen verhaal beter te begrijpen, u er de persoonlijke pagina van de voorouder bij moet pakken.

Rotterdam, 2024-03-19
Wilma Hermansdr Muller