Alexis Alexius Magito (1693-1762)

Franeker, het stadhuis en het Planetarium
^{https://www.ghardeman.nl/fotos600p/franeker.htm}

Alexis, zoon van Alexis Magito en Margareta Stampaert  werd rond 1693 geboren in Den Haag. Het is niet gelukt zijn inschrijving in het doopboek van de Franse Kapel in de Assendelfstraat of het doopboek van de Kapel van de Franse Ambassade te vinden waar een aantal van zijn broers en zussen wel geregistreerd werd. Misschien waren zijn ouders in verband met werk niet in 's Haage.

Af en toe komt de vraag weer boven of hij met Johannes in Delft de Italaanse Vertooning / tent aanschafte: nee dit was Alexis Philippeszoon Magito die in die tijd met Marie Laverté woonde op de Verwersdyck in Delft. Alexis Alexius woonde wel in 's-Gravenhagen voor hij naar Friesland vertrok. In Franeker trouwde hij in 1715 trouwde met Lysbeth Gerlofs. De afbeelding hierboven laat straten zien die het gezin Magito dagelijks bewandelde.

Huwelijksakte 16-11-1715 Franeker

In een eerdere publicatie van de gemeente Franeker werd een huis vlak bij het stadhuis als de woning van gezin  Alexis Alexius Magito aangewezen; het kleinste huis aan het Raadhuisplein (nr 12) met de glas in lood ramen. op de foto rechts naast het Planetarium). Recent blijkt de mededeling verdwenen, het waarom is duidelijk. Het huisje wat rechts naast het Planetarium stond, is vervangen door een groter nieuwbouwpand dat net nog in het beeld is te zien.

Het gezin van Alexis en Lijsbeth

Bij de Volkstelling in 1744 wordt Alexis Magito vermeld, wonende op de Tweede West, met in totaal 7 personen.

Paulus Alexis Magito
Zoon Poulus of Paulus trad in vaders voetsporen.
Hij reisde rond met het Magito-spel:  De Vier Kroonen; de voortzetting van The Great Italian Show, van Alexis Philippesz en Johannes Alexisz Magito uit respectievelijk Delft en Rotterdam
Meer informatie op de pagina Poulus Alexis Magito

Dat Sij in de Noord Zee den 26e: 27e: 28e: & 29e: Octot hebben gehad harde winden & Stijve Koeltens methoge en holle Zeen waer in hun Schip Swaer werkt arbeijde & Slingerde en Sij ook veel Zeewater & Swa Zeestortingen op & overgekregen hebben; voornamenden voorne: 29e: Octobr: als wanneer hun Schip gestadigswaer onder water Lag, en door de Sware Zee swaertbekboords ^ aan Stucken geslagen wierd Dat Sij voorts den 1e: novr: in Texel binnen gekomenen den 8e: dito (alle de datums volgens Journaal) voor dese Stad gearriveerd Sijn daer Sij hunne Ladinge getrouwelijk Soo als te Dantzig hebben ingenomen gelost en uijtgeleverd hebben, en wel ider partije op Sig Selve also de Losse partijen nog wel affgemel in 't Schip waren leggende, en Sulks met de matschudding en 't aanveegsel ineluijs Verklaarende Sj getuijgen verder en wel ider voorzig Dat zij van hunne gantsche Ladinge niet heb ben gestoolen verkogt voorzig behouden of vervreemt nog  daaromtrent op eenigej wijze ter qua der trouwe gehandelt hebben en dat Sij lieden ook niet en weeten dat Sulks door imand anders geschiet is, Sijnde gedurende het Lossen altoos aan boord geweest. Verklaarende zij getuijgen nog laestelijk en weeider na zijn beste kennisse en gedagten en Dulks mede Elk voorzig.Dat de nattigheijd en daer door veroorsaakte beschadigtheijd welke aan de Ladinge in hun Schip bevonden mogt werden gekomen te Sijn Sal veroorsaakt wezen door de hier vorengemelde harde winden & Stijve Koeltens het werken &Slingeren van hun Schip & 't Zeewater daerinne op & overgekregen Immers dat sulks niet en Sal veroorsaakt weeten door manquement of onbequaamheijd van 't Schip of ook niet door verzuijm of agteloosheijd vant Scheepsvolk als hebbende Sijlieden geduurende de gantsche ryse Zeemanschap gebruijkt wel op de popen gepast en de selve altijt lens gehouden en Sijnde 't Schip voorzien engeequipeerd geweest in Maniere voorsz: enz

Zeeuws archief:
tussen 23 juli 1760 en 21 juli 1761 is er een Alexis Magito als Botteliersmaat op 's Lands schip van oorlog "Veere"

Na zijn tijd bij de VOC komt ook Alexis in het Magito -bedrijf.  Als A. Alexis volgt hij zijn broer Poulus op en reist ronde met de Vier Kroonen. Hij is de laatste Magito die met deze show de jaarmarkten langsgaat.
In juli 1808 overlijdt Alexis, 82 jaar oud in Workum

Catharina Magito trouwde de uit Den Haag afkomstige musikant Jean Baptist Jobert
Ook dit was niet zomaar een violist. Jean Baptist was" Musicant van Haar Koningklijke Hoogheijt Mevrouwe de Princesse Douaniere van Orange Nassau in Den Haag".

Deze koninklijke hoogheid was Anne van Hannover, de weduwe van Stadhouder Willem IV, Prins van Oranje. Anne was de oudste dochter van koning George II van Groot-Brittannië en Caroline van Ansbach. Anna was van 1751 tot haar dood in 1759 regentes van Nederland en oefende uitgebreide bevoegdheden uit namens haar zoon Willem V.
Anne leerde niet alleen  Duits, Frans en Engels, zij kreeg bij hoge uitzondering  muziekles (inclusief zang, klavecimbel en compositie) van Georg Friedrich Händel . Händel hield niet van lesgeven, maar zei dat hij "de enige uitzondering zou maken voor Anne, bloem der prinsessen".
Händel schreef " This is the Day" een anthem, op een door haar zelf geschreven tekst voor haar huwelijk.
Anna bleef een levenslange supporter van Händel; bezocht zijn opera's en abonneerde zich op zijn muziek.

Anna wist bovendien buitenlandse componisten te interesseren. 

• Jean-Marie Leclair, een Franse componist en violist verbleef enige tijd aan het Friese hof  en droeg zijn Quatrième Livre de Sonates pour violon seul avec la Basse Continue aan haar op.
• Mozart, een kind nog en reizend met zijn vader kwam bij haar op bezoek in Den Haag, speelde voor het hof en componeerde daar onder andere de variaties ‘Laat ons juichen Batavieren’, ‘Willem van Nassau’ en een kleine symfonie in Den Haag
  
  

Een prinses met verstand van muziek dus waar Alexis Magito’s zoonschoon in dienst was.  Bekende optredens van Jean Baptiste Jobert, dankzij Rudolf Rash: Muziek in de Republiek:

Den Haag

• 2-20.5.1752 Dinsdag en zaterdag Nieuwe Doelen: Adriaan Wolff en [Philippus] Johannes Lantz. Spirituel of Treur-concert, naar aanleiding van de dood van Willen IV. 24 concerten, inschrijving 12 ducaten, los concert 1ducaat. Merenda dirigeert, Mme Tedeschini en Mme Lepri zingen. 4.3: Oratorium La Santa Helena (Leonardo Leo), concert (Groneman), symfonie (Lampugnani), solo voor viool (Batisti), motet (abt Antonio Nenci).
• 3: 1752,vioolconcert (gespeeld door Jobert), motet (Lampugnani), fluitconcert (gespeeld door Le Clerc). In UUA (Huisarchief Amerongen, nr. 5163) bevindt zich een tekstboek getiteld Cantata allegorica all’illustre assemblea di questo concerto (muziek Nenci) voor het laatste concert van een serie, vermoedelijk deze.
• 1.1766 Woensdag Oude Doelen: Maggiore, Mlle Maggiore. Vanaf 5.3 voortzetting.

Amsterdam:

• 20,27.11, 4,11,18.12 Herberg Blauw-Jan: Jean-Baptist Jobert (viool).
• 11. 1761 De Keizerskroon: Nicol (zang), Jobert [viool]. Begeleiding door pandola. De oorlog à 7 instr. (Simono).
  Daarna is het - tenminste in de advertentiekolommen van de Amsterdamse Courant- een aantal jaren stil wat betreft deze ‘joodse concerten.’

Over Jean Baptiste Jobert: Uit de geschiedenis  van de muziek in de Republiek.

Eind augustus 1759 vond er een splitsing plaats: Jobert bleef spelen in ‘Het Gekroonde Hoogduitse Schaap’ in de Jodenbreestraat, Isay Gersoni ging naar ‘Het Bruiloftshuis’ aan de Jodengroenmarkt. Tenminste deels speelden beiden op dezelfde dagen, zodat het moet gaan om concurrentie. Jobert liet de hoornist Aron regelmatig optreden, Gersoni de zangeres Mme Barberini. Deze wedijver duurde tenminste tot de zomer van 1760. In het seizoen 1760-1761 verdween Jobert van het (joodse) toneel. Gersoni organiseerde zijn concerten nu - met medewerking van zowel Aron als Mme Barberini - op maandag, donderdag en zaterdag in ‘De Ooievaar’. Ronde jaarwisseling 1760-1761 kreeg Gersoni toch weer concurrentie, nu van Mossi Hagenaar, die in het huis ‘Mozes op de Berg’ aan de Jodengroenmarkt op de gebruikelijke dagen (maandag, donderdag en zaterdag) liet musiceren en kennelijk Mme Barberini heeft weten te engageren. Het seizoen 1761-1762 kon Gersoni met Mme Barberini en Aron weer alleen beginnen, maar al spoedig meldde Jobert zich weer voor concurrerende optredens in ‘’t Concerthuis’ in de Jodenbreestraat bij de Sint-Anthonysluis. Deze geschiedenis zette zich in ieder geval tot de zomer van 1764 voort, waarbij ook nog andere locaties een rol gaan spelen, zoals ‘’t Wapen van Zwol’ in de Ramskooi, ‘De Laatste Liesveldse Bijbel’ in de Warmoesstraat, ‘De Zon’ op de Nieuwendijk en ‘De Zon’ in de Taksteeg.
NB Mme Barberini trad ook op met Mr Alexis sr of wel met de neef van Catharina Magito

 Alexis Alexandersz Magito (1693) was muzikant (spilspeeler) en had een tent waarin hij ook andere voorstellingen gaf.

Het was moeilijk iets te vinden over de voorstellingen die hij heeft gegeven. In Groningen was wel wat terug te vinden in de archieven.
Over het algemeen bleven de kermis exploitanten in hun eigen provincies omdat het reizen per paard en wagen of boot, te tijdrovend was. Alexis had een vaste woonplaats in Friesland en lijkt vooral opgetreden te hebben in Friesland en Groningen.

Alexis laat een wildeman zien, geeft een perspectieven voorstelling en in1740 is daar zo lijkt het de Ítaliaanse Vertooning'. De act aangeschaft door zijn broer Johannes Alexis en zijn neef Alexis Philippeszoon.
De vertoning van de Wildeman gaat hem wel problemen opleveren.

De Grote Markt van Groningen door Jan Bulthuis Groninger Archieven Public Domain_edited kleuren aangepast
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Grote_Markt_Groningen_door_Jan_Bulthuis.jpg

De Wildeman blijkt een mismaakt dik kind te ijn, Cornelis Pytters, dat door zijn vader Pytter Pytters, voor een jaar verhuurd werd, voor honderd Caroli guldens, om vertoond te worden op kermissen tot aan Parijs toe. Het kind kreeg stinkende vis- walvisolie te eten en werd ingesmeerd met een bruin-zwarte smurrie. Dit is het optreden op de e Grote Markt van Groningen. Me toestemming op het request, van het bevoegde bestuur, maar dit kreeg wel een vervolg

Juridische stappen.

Het lijkt er op dat Alexis de 'wildeman' en man van zevenentwintig jaar was met dwerggroei. In Harlingen leidde de voorstelling tot  onderzoek naar Alexis en de ouders die het kind verhuurde. De Magistraat van Den Haag nam contact op met het Hof van Friesland over een dik kind, Cornelis Pytters, dat door zijn vader Pytter Pytters verhuurd werd, om vertoond te worden op kermissen tot aan Parijs toe,  Voor honder Caroli guldens. De Grote Markt van Groningen door Jan Bulthuis Groninger Archieven Public Domain_edited kleuren aangepastHet kind kreeg stinkende vis- walvisolie te eten en werd ingesmeerd met een bruin-zwarte smurrie. De Magistraat heeft  het kind  laten beoordelen door de Professor Anatomie en een van de stads Chirurgijns  Zij schrijven in  hun verslag een ongelukkig en deerniswaardig schepsel te hebben gezien. De Magistraat concludeerde dat Christelijkheid noch de goede orde toelaten dat zo een ongelukkig schepsel, door baatzucht van mensen werd mishandeld. De Magistraat went  zich tot de hoogste rechter in Friesland omdat niet duidelijk is onder welk gerecht in Friesland de ouders die hun kind verhuren vallen.De Huurders zijn: Alexis Magito van Franeker en Johannes Baptist Cleyn.

Het Hof van Friesland reageerde  21 januari 1787, met de opmerking dat  het zich over de zaak nader zou informeren om vervolgens zo snel als mogelijk, te zorgen dat een vertrouwd persoon met de vader naar Den Haag zou gaan om het kind op te halen, zodat het de  benodige kan krijgen.. Op vier februari werd het kind opgehaald uit Den Haag.

De Magito broers bleken helaas hardleers. Enige jaren laterin Parijs  St Germain gebeurde, wilde Philippe geld verdienen aan een dik kind. Philippe en de vader van het kind kregen daar een proces aan hun broek. Het was de bedoeling dat een van de broers in Nederland dat kind ook zou gaan vertonen. Door het proces in Parijs is dat voorkomen.

NB de overeenkomst tussen de ouders en Alexis Magito uit Friesland wordt medeondertekend door Matthijs Oploo. Deze Oploo was ook betrokken in 1727 bij de aanschaf van de tent en de voorstellingen met de Italiaanse Vertooning.

De gebroeders Magito waren helaas niet de enige met dit wangedrag. Het vertonen van leed van anderen in plaats van eigen kunsten te vertonen , is mogelijk een van de redenen dat de kermis  aan het eind van de negentiende eeuw ten gronde is gegaan.

Het overlijden van Alexis Alexius Magito en Lijsbeth Gerlofs

Ik heb niet alle kinderen helemaal uitgezocht maar zo op het eerste gezicht waren er geen kinderen naar Leiden verhuisd. Lijsbeth kan natuurlijk ook in Leiden overleden zijn tijdens bezoek aan de familie van haar overleden man. In Leiden woonden neef Thomas Magito, Philippeszoon in een eigen pand en ook een Philippe Magito. Het is niet helemaal duidelijk ie deze Philippe was; mogelijk een zoon of kleinzoon van een van Alexis Alexius broers.  De Magito's waren over en weer aanwezig bij familiegebeurtenissen en de banden lijken vrij hecht geweest; ze reisden er het hele land voor door.Uit het feit dat de historische Franeker site, Alexis de muzikant, nog noemt en reconstrueerde welk pand hij bewoonde, mogen we wel concluderen dat ook Alexis Alexisz de moeite van het herinneren waard was.