Alexis Alexius Magito (1693-1762)


Franeker, het stadhuis en het Planetarium

Alexis, zoon van Alexis Magito en Margareta Stampaert  werd rond 1693 geboren in Den Haag. Het is niet gelukt zijn inschrijving in het doopboek van de Franse Kapel in de Assendelfstraat of dat van de Kapel van de Franse Ambassade te vinden waar een aantal van zijn broers en zussen wel geregsitreerd werd. Misschien waren zijn ouders in verband met werk niet in 's Haage.

Alexis woonde wel in 's-Gravenhagen voor hij naar Friesland vertrok. In Franeker trouwde hij in 1715 trouwde met Lysbeth Gerlofs. De afbeelding hierboven laat straten zien die het gezin Magito dagelijks bewandelde.

Af en toe komt de vraag weer boven of hij met Johannes in Delft de Italaanse Vertooning / tent aanschafte: nee want Alexis Philippeszoon woonde in die tijd met Marie Laverté op de Verwersdyck in Delft.

Huwelijksakte 16-11-1715 Franeker

Ondertrouw 26 oktober 1715
na de proclamaties trouwen


Alexander Magito geboortig in Den Haage
en
Lijsbeth Gerlofs Jonge dogter tot Franeker

 

Elizabeth Gerlofs, was de dochter van
Gerlof Pyters, metselaarsgesel, en Catarina Hendrix.

In een eerdere publicatie van de gemeente Franeker werd een huis vlakbij het stadhuis als de woning van gezin  Alexis Alexius Magito aangewezen; het kleinste huis aan het Raadhuisplein (nr 12) met de glas in lood ramen. op de foto rechts naast het Planetarium). 
 Recent blijkt de mededeling verdwenen het waarom is duidelijk. Het huisje wat rechts naast het Planetarium stond, is vervangen door een groter nieuwbouwpand dat net nog in het beeld is te zien.

                1946 - Cultural Heritage Agency of the Netherlands, Netherlands - CC BY-SA.
https://www.europeana.eu/item/2058632/alle_afbeeldingen_detail_57d28895_5fa
c_d7e2_7ee3_bc5973158a20_media_36d1f774_d6a9_06f2_a805_4171140c81aa

20140530_Eise_Eisingastraat_1-2-3_(Eise_Eisinga_Planetarium)_Franeker_Fr_NL CC BY-SA 3. 

Het vermoedelijke huis van Alexis Magito is gesloopt en vervangen door nieuwbouw

Het gezin van Alexis en Lijsbeth

Bij de Volkstelling in 1744 wordt Alexis Magito vermeld, wonende op de Tweede West, met in totaal 7 personen.

Susanne Magito

Susanne Magito trouwt met Claas Britting die ook in het Kermisvak zit.
Britting reisde rond met een onder andere een Jan Klaasenspel.
Er is ook een beschrijving van zijn tent geplaatst bij de Nieuwe Binnenwegsche poort in Rotterdam (1820). 'toen de Tent van de Heer Britting, Panorama Optique of gezichtkundig algezicht '
Susanne en Claas kregen 8 kinderen.
Bij de doop van hun zoon Johannis Britting is Maria Arinoj aanwezig als getuige
Bij de doop van hun zoon Alexis jr is Maria Rijno aanwezig als getuige
In beide gevallen hebben we het over Maria de Marode, huysvrouw van Jacobus Reneaut.
Bekijk voor de familie Britting de bijzondere website Hoe heette Christiaan? van Annemieke van der Vegt

Paulus Alexis Magito
Zoon Poulus of Paulus trad in vaders voetsporen.
Hij reisde rond met het Magito-spel:  De Vier Kroonen; de voortzetting van The Great Italian Show, van Alexis Philippesz en Johannes Alexisz Magito uit respectievelijk Delft en Rotterdam
Meer informatie op de pagina Poulus Alexis Magito

Alexis Magito
Zoon Alexis Magito trouwde Hyke Jans en kreeg met haar zeven kinderen.
Alexis zocht het buiten de landsgrenzen en werd varensgezel.  Dat was een hard en gevaarlijk bestaan zo blijkt uit onderstaande  verklaring die de bemanning op 27 november 1755 heeft afgelegd  bij notaris Jan Verleij :

Barend attes Stuurman Cornelis ariens Kok,
Dirk Claasse bootsman, Alexe Magito , Wijbrand Thijsse en Rotsken Brok, Matrosen alle Ses

Jongst gevaren hebbende op t Schip de Jonge. Daar Schipper op is: Paulus Scheltena

Sij Comparanten hebben getuijgt en verklaart Dat hun voornoemde Schip in de maand Octobr: deses Jaers 1753 te Dantzig is beladen

met een partije rogge & een partijetarid mitsgaders nog een partijetari in Sacken, alle 't welke in hun Schip behoorlijk geplaast, en de Losse partijen met matten van den anderen gesepareert, en alle wel verzorgt geworden Sijn

Dat het gedagte Schip voor en op 't laden was gecalfaat en volgens hunne bevinding ook hegt en digt Sijnde voorts behoorlijk geganierd en verders na Zeemans gebruijk van alle het nodige voorzien en verzorgt en bij het vertrek na zee de luijken me presenningen gedekt en digt toe geschalkt en de mast en pompen met kragen wel voorzien Zoodat het Schip in gerequireerde Staat was om Coomans goederen behoorlijk over Zee te konnen Voeren.

Dat Sj lieden (uijtmakende met den Schippr: & Jonge 't geheele Scheepsvolk) also met hun voornoemde Schip van Dantzig vertrocken en den 16e: octobr: in Zee gelopen Sijn gedestineert na dese Stad Amsterdam. Dat Sij den 21e: octobr: 's nagts in de Zond gekomen en den 22e: dito weder daer uijt gezijld Sijn

Dat Sij in de Noord Zee den 26e: 27e: 28e: & 29e: Octot hebben gehad harde winden & Stijve Koeltens methoge en holle Zeen waer in hun Schip Swaer werkt arbeijde & Slingerde en Sij ook veel Zeewater & Swa Zeestortingen op & overgekregen hebben; voornamenden voorne: 29e: Octobr: als wanneer hun Schip gestadigswaer onder water Lag, en door de Sware Zee swaertbekboords ^ aan Stucken geslagen wierd Dat Sij voorts den 1e: novr: in Texel binnen gekomenen den 8e: dito (alle de datums volgens Journaal) voor dese Stad gearriveerd Sijn daer Sij hunne Ladinge getrouwelijk Soo als te Dantzig hebben ingenomen gelost en uijtgeleverd hebben, en wel ider partije op Sig Selve also de Losse partijen nog wel affgemel in 't Schip waren leggende, en Sulks met de matschudding en 't aanveegsel ineluijs Verklaarende Sj getuijgen verder en wel ider voorzig Dat zij van hunne gantsche Ladinge niet heb ben gestoolen verkogt voorzig behouden of vervreemt nog  daaromtrent op eenigej wijze ter qua der trouwe gehandelt hebben en dat Sij lieden ook niet en weeten dat Sulks door imand anders geschiet is, Sijnde gedurende het Lossen altoos aan boord geweest. Verklaarende zij getuijgen nog laestelijk en weeider na zijn beste kennisse en gedagten en Dulks mede Elk voorzig.Dat de nattigheijd en daer door veroorsaakte beschadigtheijd welke aan de Ladinge in hun Schip bevonden mogt werden gekomen te Sijn Sal veroorsaakt wezen door de hier vorengemelde harde winden & Stijve Koeltens het werken &Slingeren van hun Schip & 't Zeewater daerinne op & overgekregen Immers dat sulks niet en Sal veroorsaakt weeten door manquement of onbequaamheijd van 't Schip of ook niet door verzuijm of agteloosheijd vant Scheepsvolk als hebbende Sijlieden geduurende de gantsche ryse Zeemanschap gebruijkt wel op de popen gepast en de selve altijt lens gehouden en Sijnde 't Schip voorzien engeequipeerd geweest in Maniere voorsz: enz



Zeeuws archief:
tussen 23 juli 1760 en 21 juli 1761 is er een Alexis Magito als Botteliersmaat op 's Lands schip van oorlog "Veere"

Na zijn tijd bij de VOC komt ook Alexis in het Magito -bedrijf.  Als A. Alexis volgt hij zijn broer Poulus op en reist ronde met de Vier Kroonen. Hij is de laatste Magito die met deze show de jaarmarkten langsgaat.
In juli 1808 overlijdt Alexis, 82 jaar oud in Workum

Catharina Magito trouwde de uit Den Haag afkomstige musikant Jean Baptist Jobert
Ook dit was niet zomaar een violist. Jean Baptist was" Musicant van Haar Koningklijke Hoogheijt Mevrouwe de Princesse Douaniere van Orange Nassau in Den Haag".

Deze koninklijke hoogheid was Anne van Hannover, de weduwe van Stadhouder Willem IV, Prins van Oranje. Anne was de oudste dochter van koning George II van Groot-Brittannië en Caroline van Ansbach .Ze was regentes van Nederland van 1751 tot haar dood in 1759 en oefende uitgebreide bevoegdheden uit namens haar zoon Willem V.
Anne leerde niet alleen  Duits, Frans en Engels, zij reeg bij hoge uitzondering  muziekles (inclusief zang, klavecimbel en compositie) van Georg Friedrich Händel . Händel hield niet van lesgeven, maar zei dat hij "de enige uitzondering zou maken voor Anne, bloem der prinsessen".
Händel schreef " This is the Day" een anthem, op een door haar zelf geschreven tekst voor haar huwelijk.
Ze bleef een levenslange supporter, bezocht zijn opera's en abonneerde zich op zijn muziek.
Anna wist bovendien buitenlandse componisten te interesseren.  Jean-Marie Leclair, een Franse componist en violist verbleef enige tijd aan het Friese hof  en droeg zijn Quatrième Livre de Sonates pour violon seul avec la Basse Continue aan haar op. \mozart, een kind nog en reizend me zijn vader kwam bij haar op bezoek in Den Haag, speelde voor het hof en componeerde daar onder andere de variaties ‘Laat ons juichen Batavieren’, ‘Willem van Nassau’ en een kleine symfonie in Den Haag
Een prinses met verstand van muziek dus.

Bekende optredens van Jean Baptiste Jobert, dankzij Rudolf Rash: Muziek in de Republiek:
Den Haag
19.2-20.5.1752 Dinsdag en zaterdag Nieuwe Doelen: Adriaan Wolff en [Philippus] Johannes Lantz. Spirituel of Treur-concert, naar aanleiding van de dood van Willen IV. 24 concerten, inschrijving 12 ducaten, los concert 1ducaat. Merenda dirigeert, Mme Tedeschini en Mme Lepri zingen. 4.3: Oratorium La Santa Helena (Leonardo Leo), concert (Groneman), symfonie (Lampugnani), solo voor viool (Batisti), motet (abt Antonio Nenci).

11.3: 1752,vioolconcert (gespeeld door Jobert), motet (Lampugnani), fluitconcert (gespeeld door Le Clerc). In UUA (Huisarchief Amerongen, nr. 5163) bevindt zich een tekstboek getiteld Cantata allegorica all’illustre assemblea di questo concerto (muziek Nenci) voor het laatste concert van een serie, vermoedelijk deze.

8.1.1766 Woensdag Oude Doelen: Maggiore, Mlle Maggiore. Vanaf 5.3 voortzetting. O.m. 

Amsterdam:
20,27.11, 4,11,18.12 Herberg Blauw-Jan: Jean-Baptist Jobert (viool).
11.11. 1761 De Keizerskroon: Nicol (zang), Jobert [viool]. Begeleiding door pandola. De oorlog à 7 instr. (Simono).

Over Jean Baptiste Jobert: Uit de geschiedenis  van de muziek in de Republiek.
Jobert. Eind augustus 1759 vond er een splitsing plaats: Jobert bleef spelen in ‘Het Gekroonde Hoogduitse Schaap’ in de Jodenbreestraat, Isay Gersoni ging naar ‘Het Bruiloftshuis’ aan de Jodengroenmarkt. Tenminste deels speelden beiden op dezelfde dagen, zodat het moet gaan om concurrentie. Jobert liet de hoornist Aron regelmatig optreden, Gersoni de zangeres Mme Barberini. Deze wedijver duurde tenminste tot de zomer van 1760. In het seizoen 1760-1761 verdween Jobert van het (joodse) toneel. Gersoni organiseerde zijn concerten nu - met medewerking van zowel Aron als Mme Barberini - op maandag, donderdag en zaterdag in ‘De Ooievaar’. Ronde jaarwisseling 1760-1761 kreeg Gersoni toch weer concurrentie, nu van Mossi Hagenaar, die in het huis ‘Mozes op de Berg’ aan de Jodengroenmarkt op de gebruikelijke dagen (maandag, donderdag en zaterdag) liet musiceren en kennelijk Mme Barberini heeft weten te engageren. Het seizoen 1761-1762 kon Gersoni met Mme Barberini en Aron weer alleen beginnen, maar al spoedig meldde Jobert zich weer voor concurrerende optredens in ‘’t Concerthuis’ in de Jodenbreestraat bij de Sint-Anthonysluis. Deze geschiedenis zette zich in ieder geval tot de zomer van 1764 voort, waarbij ook nog andere locaties een rol gaan spelen, zoals ‘’t Wapen van Zwol’ in de Ramskooi, ‘De Laatste Liesveldse Bijbel’ in de Warmoesstraat, ‘De Zon’ op de Nieuwendijk en ‘De Zon’ in de Taksteeg. Daarna is het - tenminste in de advertentiekolommen van de Amsterdamse Courant- een aantal jaren stil wat betreft deze ‘joodse concerten.’

 

Vader Alexis Alexandersz Magito sr was muzikant (spilspeeler) en had een tent waarin hij ook andere voorstellingen gaf.

Niet fraai,
Hoe men op de Kermis gefopt wordt
Tegen Alexis in Friesland werd geprobeerd juridische stappen te ondernemen nadat hij een mismaakte kind tentoonstelde tijdens zijn voorstellingen. Het betrof een dwerg die in april 1736 in Groningen getoond werd door Alexis Magito
‘Uyt de Straat Davids syn gearriveert by haar
hebbende een sonderling klein manspersoon zynde een wildeman welcke maar 33 duimen lang is en seer wel geproportioneert van postuur zynde al over de 27 jaaren oud’.

Broer Philippe vertoonde, jaren later,  ook een kind in Paris Saint Germain en kreeg daar een proces aan zijn broek. Het was de bedoeling dat een van de broers in Nederland dat kind ook zou gaan vertonen. Door het proces in Parijs is dat voorkomen.

https://haagsgemeentearchief.nl/archieven-mais/overzicht?mivast=59&miadt=59&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&micode=0350-01&mizk_alle=Oud%20archief%20858

Update ; inmiddels heb ik de correspondentie tussen de Magistraat van Den Haag en het Hof van Friesland over de vertoning van een ongelukkig kind op de Haagse kermis, met bijbehorende stukken, 1737 gevonden.
De gemeente  den Haag heeft na een melding een Professor chirurgijn ingezet en die zag een ongelukkig deerniswekkend kind. Mij wordt nu niet duidelijk dat het gaat om dwerggroei. Wel dat het de bedoeling was met het kind gedurende een jaar naar vreemde plaatsen te reizen. Parijs wordt met name genoemd. Verder wordt het kind onder andere gevoed met stinkende visproducten. De magistraten rekenen het de ouders aan dat zij hun kind verhuurd hebben. Wordt vervolgd
NB de overeenkomst tussen de ouders en Alexis Magito uit Friesland wordt mede-ondertekend door Matthijs Oploo. Deze Oploo was ook betrokken in 1727 bij de aanschaf van de tent en de voorstellingen met de Italiaanse Vertooning.

 

Sjaerdemaslot Franker Public Domain

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:SjaerdemaslotFraneker2.jpg#/media/File:SjaerdemaslotFraneker2.jpg

Inschrijven overlijden Alexis
7 juni 1762

Er is nog een Alexis Magito die overlijdt in Franeker, maar dan in december 1772. Gezien de toevoeging " weduwe" op de inschrijving van de Begrafenis van zijn vrouw Lijsbeth van juni 1772, moet  de overledene van  1772  toch echt een zoon of kleinzoon van  Alexis Magito zijn geweest.

Wegens het Begraven

Ik onder geschreeve verklaare by desen, ingevolge van d'Ordonnantie op 't Middel van het Begraven geëmaneert, aangevinge te doen van 't Lyk van
Elizabeth Gerlofs Weduwe van Alexi Magito, te Leijden
als gehorende onder 't Classis van drie gulden, om dien conform 't voorsz, recht te voldoen, gedaan de 17 juni 1772

De Friezin van geboorte Lijsbeth Gerlofs overleed niet in Friesland maar in Leiden, en werd begraven in Oestgeest.
Ik heb niet alle kinderen helemaal uitgezocht maar zo op het eerste gezicht waren er geen kinderen naar Leiden verhuisd. Lijsbeth kan natuurlijk ook in Leiden overleden zijn tijdens bezoek aan de familie van haar overleden man.
In Leiden woonden neef Thomas Magito, Philippeszoon in een eigen pand en ook een Philippe Magito, waarschijnlijk haar zwager, had een eigen huis in Leiden.In 1762 werd Philippe voor het laatst gezien, in Parijs, na een brand die zijn theatertje daar verwoestte.
De Magito's waren over en weer aanwezig bij familiegebeurtenissen en de banden lijken vrij hecht geweest; ze reisden er het hele land voor door. De nabestaande van Lijsbeth moesten drie gulden betalen als belasting op het begraven.

Uit het feit dat de historische Franeker site, Alexis de muzikant, nog noemt en reconstrueerde welk pand hij bewoonde, mogen we wel concluderen dat ook Alexis Alexisz de moeite van het herinneren waard was. Wel jammer dat we het pand nu niet meer kunnen zien.