Philippe Magito (ca 1674- ca 1765) en Marie Therese Griffon (?)
Stamgrootouders generatie 11
Philippe Alexis Magito ca 1675-1764
Philippe Alexis Magito ca 1674-1764
Philippe Alexius Magito geboren tussen 1673-1675 was een acteur, pantomime-speler en danser, die jarenlang in Parijs en Brussel woonde en werkte. Hij was de vader van Alexis Philippeszoon en waarschijnlijk ook de vader van DE Pieter Magito. Maar hoe bewijs ik dat?
Een van mijn onderzoeksdoelen blijft het vinden van de doopinschrijvingen van de oudere Magito ’s, Philippe en Alexis, waarvan ik aanneem dat zij rechtstreekse voorouders van mij zijn. Het Doopboek van de Franse Kapel in de Assendelftstraat in 's-Gravenhage waar Philippe ingeschreven zou moeten staan, lijkt er helaas één te zijn van de ontbrekende jaargangen. Hij is evenmin te vinden in de zorgvuldig bijgehouden en bewaarde doopboeken van de Franse Kapel in Amsterdam; tussen 1671 en 1680 heb ik noch een Philippe Magito noch een Philippe Langlois kunnen vinden. In Brussel in de St Michel en St Goedele, waar broer Johannes werd gedoopt, heb ik eerder een zoekpoging gedaan maar zonder resultaat. Afgezien van de aanname dat het waarschijnlijk niet de tijd was dat zijn ouders in Brussel werkten, is de kans groot dat ik in een ander Brussels kerkboek had moeten zoeken. We moeten afgaan op indirect bewijs daarom.
In 1707, was Philippe Magito bij notaris Johann Verhouff in Delft geweest, om een verklaring af te leggen over een aanval met een mes op een van de koorddanseressen ut zijn groep, die optrad op de Kermis in Delfshaven. Philippe was, volgens de verklaring, in augustus 1707 ongeveer vijfendertig jaar oud. In weer een andere notariële akte, van 1753 te Parijs, blijkt dat Philippe een discutabele voorstelling van een kind had en dat het plan was om dit kind ook in Nederland op te laten treden, bij een broer van Philippe. Alexis Alexius uit Franeker werd om eenzelfde voorstelling door de autoriteiten uit Den Haag en Franeker onderzocht. Philippe werd voor het laatst gesignaleerd toen hij na de brand, die in 1762 zijn theatertje in Parijs verwoeste, ondersteuning aanvroeg en kreeg, bij de gemeente Parijs.
De Philippe die in 1707 ca vijfendertig jaar oud was en de brand in Parijs in 1762 overleefde, kan niet de in 1657 geboren broer van Alexis zijn geweest. Hij moet een broer zijn geweest van Alexis uit Franeke , een zoon van Alexis Magito en Margueritte Stampaert. Ik schat in dat hij geboren werd voor hun huwelijk, rond 1673-1675. Omdat er in Amsterdam niets meer teruggevonden kon worden over de in 1657 in Ardres geboren Philippe Magito dit Langlois, vermoed ik dat Alexis en Margueritte hun oudste zoon genoemd hebben, naar Alexis’ jong overleden broer, in plaats van hem de naam Antoine te geven.
De zoektocht naar de kinderen van Alexis Magito en Margueritte Stampaert heeft al meer opgeleverd dan ik ooit had verwacht. De inschrijving/ vondst van dertien kinderen was al bijzonder, maar de verscholen belangrijke informatie in de doopboeken. Leverde mogelijk nog meer op Getuigen, Peters en Meters zijn vaak familie of goede vrienden van de ouders. Hen. identificeren kan je op het spoor brengen van een mogelijke oudbetovergrootmoeder .
Marie Therese Griffon ca 1675 - > 1764 ?
Op basis van een herbeoordeling van al langer bekende gegevens uit doopboeken kom ik, zonder hard bewijs, toch tot de conclusie dat er sterke aanwijzingen zijn dat Philippe Magito getrouwd was met Marie Therese Griffon. Een kleindochter in Delft, met de naam Theresia past daar ook bij. Maar er zijn meer redenen om aan te nemen dat het gaat om de partner van Philippe Magito.
Philippe Magito en Marie Therese Griffon zijn tweemaal in vijf jaar tijd, maart 1690 en januari 1695, de peetouders van twee veel jongere zusjes van Philippe met de naam Therese Magito. Daniël, een ander lid van de familie Griffon, werd de petervader van Philippes broer Daniël. Er zijn dus stevige banden met de familie Griffon, een familie die waarschijnlijk oorspronkelijk komt uit Frankrijk maar via Antwerpen in Nederland is gekomen. Daniël Griffon, woont aan het eind van de zeventiende eeuw met zijn gezin in Delft. Hij moet ongeveer de leeftijd van Philippe hebben gehad en was denkelijk een broer van Marie Therese. Dat de familie Griffon in Delft woonde is misschien een verklaring voor waarom Philippe en zijn Alexis Philippesz in Delft kwamen te wonen. Dat Alexis Philippesz daar woonde staat in een in 1727 opgemaakte notariëleakte. Alexis Philippeszoon liet zijn dochter Theresia in dezelfde kerk, de St Joseph, dopen als waar de kinderen Griffon gedoopt werden.
Daniel Griffon kwam meerdere malen bij de notaris in verband met onroerend goed. Op de laatste akte staat de naam Griffioen. Hij tekent zelf met Griffon.
Voor mij was voor de tweede maal, na vijf jaar, samen als peetouders aantreden een reden om een relatie tussen Philippe en Marie Therese te veronderstellen. Dat Philippe een in Delft geboren kleindochter heeft die Therese heet, versterkt het idee alleen maar dat de moeder van Philippes kinderen, Marie Therese Griffon moet zijn geweest, en dus een voorouder in onze Magito-tak
Het peetvader zijn in 1690 was aanleiding het geschatte geboortejaar van Philippe onder de loep te nemen. Philippe zal toch wat eerder geboren zijn dan gedacht en waarschijnlijk zelfs ruim voor het huwelijk, in 1675, van zijn ouders toen deze nog in Amsterdam woonden.
Een eerst onderzoek in België naar een huwelijk tussen Philippe en Marie Therese leverde niets op. De Franse Kapel in Den Haag leek een mooi startpunt voor verder onderzoek naar dat huwelijk maar helaas bleken ook de trouwboeken van die periode niet meer te bestaan. Omdat het geen gereformeerd huwelijk was, zou zoeken bij gerechtelijke huwelijken ook een optie zijn. Dat leverde vooralsnog nog niets op...
Philippe woonde jaren in Parijs in de Rue de L 'Arbre-sec en deze straat viel onder de parochiekerk Saint-Germain-l'Auxerrois de Paris
Rue de l'Arbre-Sec sur un ancien plan de Paris Mottet_école Domaine Public
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Mottet_%C3%A9cole.jpg#/media/Fichier:Mottet_école.jpg Ingekkleurd
Met de val van het oude regime zijn in Frankrijk veel registers verloren gegaan. Wat overbleef moest naar de gemeentelijke administraties. Veel kerken hebben nog een exemplaar van het register in bezit. Deze registers worden ingescand. Het register van de Saint-Germain-l'Auxerrois de Paris is nog niet beschikbaar. Mogelijk zijn hier huwelijke en dopen terug te vinden van het gezin van Philippe en een document waar mee bevestigd wordt dat Philippe in Parijs overleden is. Het lijkt een logisch verhaal ook zonder de acte in Parijs maar misschien is er nog meer te vinden.
Gezin van Philippe Magito en Marie Therese Griffon
Naast Alexius Philippeszoon uit ca1696 zouden ook Pieter(1708) en Thomas Magito uit ca 1715 een zoon van Philippe kunnen zijn. Pierre Noël en Christiaen Noël Magito leken mij aanvankelijk ook mogelijke zonen van Philippe, maar lopende het onderzoek kwam een andere vader in beeld.
Voor de duidelijkheid; van geen van deze kinderen heb ik een geboorteakte / inschrijving in een doopboek. Op grond van andere kennis probeer ik de vraag wie Philippes kinderen zijn, te beantwoorden.
Alexander Philippesz ca 1696
Van Alexis Magito die, met zijn oom Johannes Alexius Magito, in 1727 in zijn woonplaats Delft, notaris D’Olyslager bezoekt, weten we dat hij een zoon van Philippe Magito was, want dat heeft hij in de notariële akte op laten nemen. Alexis Magito, wonende in 1726 aan de Verwersdyck in Delft. Met zijn vrouw Marie Laverté liet hij in 1714 in Delft, dochter Anne Theresia dopen. Dat betekent dat Alexis Philippeszoon Magito niet veel later dan 1696 geboren moet zijn. Mogelijk had Philippe (1674) nog jongere broers, die hun kind Philippe genoemd hebben. Deze Philippes waren echter dan te jong om de vader te kunnen zijn van een in 1696 geboren Alexis. Daarbij werd niet alleen Theresia Alexisdochter vernoemd naar een grootouder; haar vader werd vernoemd naar zijn grootvader, de in Ardres geboren Alexis Anthoinesz. Dit steunt de aanname dat Alexis Philippeszoon, de zoon is van Philippe Alexiszoon.
Pieter 1708
Tijdens de eindfase van het schrijven van dit boek ga ik Pieter, mijn oudbetovergrootvader toevoegen aan de lijst met mogelijke kinderen van Philippe Magito en Marie Therese Griffon.
Tot zijn geboorte-inschrijving wordt gevonden zullen er twijfels blijven over het geboortejaar van Pieter. Ik heb alle relevante doopboeken van ’s Haage, Delft en Rotterdam uit de periode tussen 1706 en 1720 doorgelezen en geen Pieter Magito kunnen vinden. Dat wil niet zeggen dat dit bewijst dat Pieter daar niet geboren werd; er ontbreken doopboeken.
De tijdgenoten van Pieter waren niet altijd even nauwkeurig waar het gaat om het opgeven van naam en leeftijd. Sommigen wisten hun eigen geboortejaar niet of kozen ervoor hun geboortejaar wat aan te passen. M. Keyser geeft in ‘Paarderijders op de kermissen van Delft en Amsterdam’ als voorbeeld Pieter Magito die zichzelf 10 jaar ouder maakte in zijn leeftijdsopgave.
Aan het eind van mijn onderzoek, tijdens het schrijven van Pieters hoofdstuk van mijn boek, kreeg ik de volledige tekst van ‘Paarderijders op de Kermissen van Delft en Amsterdam’ in handen en realiseerde me dat de conclusie dat Pieter tien jaar jonger was dan hij liet weten, gebaseerd was op een advertentie in de krant, waarin Pieter claimde bijna negentig te zijn, terwijl hij, uitgaande van de leeftijd onder zijn prent, slechts tachtig was. Daarmee lijkt er geen sprake van gesjoemel met het jaartal onder zijn afbeelding en raakt 1718 als geboortejaar weer uit beeld.
Dit heeft flinke consequenties. Indien Pieter geboren werd in 1708, kan Alexis Philippesz Magito zijn vader niet zijn en komt de vraag op of Pieter toch niet de zoon van Philippe was net als Alexis en Thomas. Dat er sterke banden waren tussen, Philippe, Thomas, Alexis en Pieter is overduidelijk. Zonder Geboorte-inschrijving zal het gissen blijven. Ik laat het idee los dat Pieter zijn geboortejaar onder de prent, aan heeft gepast in verband met de leeftijd van zijn vriendin Maria de Marode. Op basis van de geboorte van Maria’s dochter Catharina, in 1726, schatte ik dat zij ergens tussen 1706 en 1708 was geboren
Argumenten tegen Johannes en Huybertje Magito als ouders van Pieter Magito
In bijna alle publicaties die ik over Pieter Magito heb gelezen, wordt ervan uitgegaan dat Pieter een zoon is van Johannes Alexius Magito en Huybertje van Hasselt. Johannes zou een circustent gekocht hebben en zijn werk als Stadsmuziekmeester hebben opgegeven en samen met Pieter de kermissen afgegaan zijn. Dit blijkt een halve waarheid. Omdat iedereen knipt en plakt uit stambomen is nu wijd verspreid dat Johannes en Huybertje Pieters ouders waren..
Geboortedatum en -plaats.
- Johannes en Huybertje trouwen na de geboorte van hun dochter Joanna in 1710. Beide gebeurtenissen spelen zich af in Rotterdam. Indien Pieter, geboren in 1708 in Den Haag hun zoon was, waarom zijn ze dan niet na de geboorte van Pieter getrouwd? Het kan, want er zijn meer voorbeelden van uitstelgedrag waar het gaat om trouwen te vinden in de stamboom; maar toch. Joanna en Huybertje hadden niet het argument van een reizend gezin.
- Johannes en Huybertje doen tussen 1710 en 1734 aangifte van twaalf kinderen, allemaal geboren in Rotterdam. In 1734 wordt hun jongste zoon Petrus / Pieter gedoopt. Dat is ongebruikelijk bij een nog levend kind met dezelfde voornaam.;zeker als ze zich beiden Pieter laten noemen.
Overlijdensakte van Huybertje Magito-van Hasselt
- In de overlijdensinschrijving van Huberta van Hasselt staat dat de overledene twee minderjarige kinderen en zeven meerderjarige kinderen achterliet. Johannes en Huybertje hebben twaalf kinderen in laten schrijven in Rotterdam. Drie kinderen zijn jong overleden. Blijven er in 1749, bij haar overlijden, negen kinderen over. Pieter is nog in leven wanneer Huybertje overlijdt. Met Pieter meegerekend zouden er acht meerderjarige kinderen geweest moeten zijn op het moment van overlijden van moeder Huybertje en geen zeven.
Circustent
- De Rotterdamse Stadsarchivaris ziet geen activiteiten meer van Johannes en Huybertje in Rotterdam en gaat ervan uit dat Johannes een circustent in Friesland heeft laten maken en gestopt is als Stadsmuziekmeester en in plaats daarvan met zoon Pieter, de Kermissen langs reist. Verder merkt de archivaris op dat Monsieur Magito zijn spel: de ‘Italiaansche Vertooning’ noemde. Met meer kennis dan bij de start van het onderzoek weet ik nu dat Johannes meer betrokken is geweest bij de Magito Show dan ik eerder inschatte. Johannes Alexius kocht met Alexis Philippesz een tent, maar hij aanvaarde ook de volledige baan van Stadsmuziekmeester van de stad Rotterdam in die tijd en gaf daarnaast nog vioolles. De dag voor het overlijden Huybertje (1749) laten ze zijn functie opnemen in het testament dat werd opgemaakt. In een toevoeging heeft de Stadsarchivaris de carrier switch wel weer gecorrigeerd, maar blijkbaar hebben maar weinigen die correctie gezien en of doorgevoerd
Alexis Alexius Magito, broer van Johannes, heeft ook een tent waarmee hij rondtrekt in het noorden van Nederland. Alexis heeft als woonplaats: Franeker, Friesland. In Franeker liet zijn broer Johannes zijn tent maken, conform het verhaal van de stadsarchivaris en deze tent werd in 1726 eigendom van Johannes en Alexis Magito, Philippeszoon. De timmerman maakte ook de ‘Italiaanse Vertooning’
Argumenten voor Philippe Alexisz als vader voor Pieter
Philippe
- Tussen Pieter Magito, zijn partner Maria de Marode Philippe en Thomas Magito is regelmatig contact.
- Ook zijn er wat Pieter betreft gedeelde interesses (acteren, koorddansen).
- Philippe junior, zoon van Thomas Philippesz uit Hoorn, woont enkele jaren bij Pieter en Maria de Marode op 't Rietveld in Delft.
Delft
- Pieter Magito gaf in 1733 als kermisexploitant de eerste koorddans-voorstelling die ik heb kunnen vinden. van hem, in Delft
- Na de geboorte van zijn zoon Pieter, koopt Pieter een huis in Delft aan het Rietveld een zijstraat van de Verwersdyck. En blijft er ruim dertig jaar wonen. Waarschijnlijk woonde Pieter in zijn jeugd ook al in Delft waar zijn oudere broer Alexis, de familie Griffon maar ook een familie Reneaut woonden.
Pieter vernoemde zijn enige zoon niet naar zijn vader. Mij zou het niet verbazen wanneer hij er aan hechte dat de naam waarmee hij beroemd is geworden ,Pieter Magito, doorgegeven werd via zijn enige zoon, aan de volgende generatie.
Thomas ca 1715
Thomas moet één van de jongste kinderen uit het gezin van Philippe en Marie Therese geweest zijn.
Er is een duidelijke relatie tussen Pieter Magito, zijn vrouw Maria de Marode, Pieter jr en Philippe sr en Thomas Magito.
- Bij dopen of trouwen waren deze gezinnen regelmatig op elkaars feestje aanwezig.
Philippe sr was peter, en Maria de Marode was meter bij de doop van Philippes Thomasz in Hoorn. - Philippe Thomaszoon woonde jaren bij Pieter en Maria op Het Rietveld in Delft in huis of in één van hun huisjes op het terrein.
- Kort na het overlijden van Thomas, noemde Pieter jr zijn pas geboren zoon Johannes Thomas.
In Delft waren Thomas en Judith vaker voorkomende namen, vergeleken met ander steden waarvan ik de doopboeken heb bekeken. Thomas jongste dochter heet Judith. Wat tegen Alexis als vader lijkt te pleiten, is het niet vernoemen van Alexis. Maar wie weet wordt deze Alexis Thomaszoon ooit gevonden. Thomas heeft wel een zoon die Philippe heet.
Ik heb in Hoorn en in Delft denk ik bijna alle Rooms Katholieke huwelijken bekeken en in Hoorn ook de niet kerkelijke huwelijken. Het Huwelijk van Thomas heb ik niet gevonden helaas; het had veel kunnen verduidelijken. Meer over Alexis Philippeszoon en Thomas en hun kinderen op hun eigen pagina's
Noël en Christiaen
Enkele overwegingen waarom Noël en Christiaen geen kinderen van Philippe zijn laat ik hier staan, omdat er zoveel aantoonbaar onjuiste informatie circuleert.
De 'Dictionnaire des Danseurs' koppelde Pierre Noël Magito aan Marie Françoise Dupré. Het was Noël Alexisz, geboren in 's-Gravenhage in 1682, zoon van Alexis uit Ardres en Margueritte Stampaert uit Antwerpen, die trouwde met de Franse Marie Françoise. De huwelijksbijlage voor het huwelijk van de zoon van Noël en Marie Françoise, Pierre Noël, laten geen ruimte voor twijfel.
Op grond van wat bekend is over Alexis broers geboren in Nederland, is er geen reden aan te nemen dat zij de vader kunnen zijn van Christiaen Noël; zij waren te jong. De openstaande vraag blijft of er ooit nog een kind van Antoine Magito en Marie Condette geboren tussen 1658 en 1665 is geweest, dat wel past in dat plaatje of misschien een kind van hun oudere kinderen.
Gaandeweg kwam ik toch meerdere argumenten tegen Philippe als vader van Christiaen
Meer informatie hierover is te vinden in de hoofdstukken over Noël en Christiaen
De moeder van Philippes kinderen
Mij was lang niet duidelijk wie de moeder van Philippes kinderen was en in de loop van de tijd waren er enkele mogelijkheden langs gekomen.cIk had gehoopt dat de notariële akte uit 1707, opgemaakt in Delfshaven naar aanleiding van een steekincident in Delftshaven, meer duidelijkheid zou bieden.
Philippe zou toen ongeveer 36 jaar oud zijn geweest. Daarmee is hij wat ouder dan ik verwacht had. Of de opmerking in de kantlijn ook op Philppe slaat( burger wonend in Delft) weet ik niet
Het onderzoek naar de op de akte genoemde personen, leverde niet meer opgeleverd dan dat Elisabeth Haakingh waarschijnlijk uit de Delftse Kuipers familie Harkingh kwam. Er zijn ook van deze naam vele schrijfwijzen.
StadsArchief Rotterdam
StadsArchief Rotterdam
Elisabet was koorddanseres en hoorde bij de Magito-troep van Philippe die optrad in Delshaven. Zij was het slachtoffer dat met een mes in de enkel gestoken werd tijdens haar werk.Allegonda en Jenua zijn: Aldegundina Pieterse Boos en Jenua van Brugghen. Zij trouwden op vier juni 1695 in Leiden.
Ook de tegenpartij bezocht een notaris. Adriaen Starrenburg verklaart bij notaris Gerrit Post de koorddanseres door een misverstand te hebben verwond
StadsArchiefRotterdam
StadsArchiefRotterdam
Het Rotterdamse jaarboekje van 1944 (Stadsarchief Rotterdam) geeft meer informatie over dit incident en wat er in de akte staat.
Philippe Magito wordt niet genoemd en zal bij de notaris zijn geweest als verantwoordelijke voor de Koorddansersvoorstelling.Vergelijkbaar met de situatie in Honselaarsdijk waar Alexis als leidinggevende meeging met het verhoor van een aangeklaagde medewerker.
Elisabet betrapte blijkbaar een dief en riep hulp. Zij had een flinke wond aan de enkel en zat bloedend op het toneel. De vraag was toen; Is er een chirurgijn in de zaal ? Nee, een Chirurgijn werd buiten de tent gevonden en verzorgde, gebruikmakend ook van een stropdas, de wond van Elisabeth. De chirurgijn kon Elisabet en haar echtgenoot geruststellen: normaal gesproken zou zij weer kunnen koorddansen
The famous Dutch Woman / La fameuse Hollandoise Daneeuse de Corde / Famosa Donna Thedesea’ c. 1690 Rijksmuseum CC0
http://hdl.handle.net/10934/RM0001.COLLECT.492029
Famosa Donna Thedesea
Deze beroemde Nederlandse koorddanseres werd, geschat, rond 1690 getekend.
We zitten daarmee in de periode van de de Kinderplaat van Maziton.
Het zou een koorddanseres van de troupe van Christoffel en Jan Damen geweest kunnen zijn, of een Magito koorddanseres.
De naam Thedesea kan ik alleen maar terugvinden in verband met deze afbeelding. Zou het een verkeerd gespeld Theresia zijn?
De prent werd gemaakt eind zeventiende, begin achttiende eeuw. Wanneer het een Magito koorddanseres betreft zou dit een portret kunnen zijn van.
- Een dochter van Anthoine en Marie Magitot-Condette, die we nog niet gevonden hebben of
- een schoondochter of
- de vrouw van een van Philippe of Anthoine, hun oudste zonen; misschien wel een afbeelding van Marie Therese Griffon, de vrouw van Philippe Alexisz Magito?
Een prachtige afbeelding hiervan hangt al sinds tientallen jaren bij mij in huis; gehad zonder dat gever noch ontvanger konden vermoeden dat dit misschien wel eens mijn stambetovergrootmoeder zou kunnen zijn of een ver verwijderde tante.
De artiest Philippe Magito
Philippe was acteur, pantomime-speler en danser. In de Dictionnaire des danseurs staat bij zijn vermelding: chorégraphes et maîtres de danse à Bruxelles de 1600 à 1830.
Hij trad in 1739 in Parijs toe tot de Grande Troupe Étrangère, aan de Foire Saint-Germain, van Restier en de weduwe Lavigne, voordat hij ‘showondernemer’ werd.
De uitwisselingsovereenkomst tussen de Franse toneelgroep, waar zijn vader Alexis deel vanuit maakte, en het Theater van het Hotel de Bourgogne te Parijs, is in dit opzicht interessant. Philippe Magito, Alexisz, woonde ooit in Parijs bij dit theater om de hoek, in de Rue de L'Arbre. Zou hij op deze manier gestart zijn in Parijs of via netwerkrelaties die de samenwerking opleverde?
De kans is groot dat zijn vrouw, al dan niet Marie Therese Griffon of Giffard, meewerkte aan de shows, hetzij in de ondersteunende functies, hetzij op het toneel. Ik heb noch een Griffon of Giffard kunnen ontdekken bij de organisaties waar Philippe werkte. Dit wil absoluut niet zeggen dat zij er dus niet was. Er zijn slechts weinig namen bekend van bijvoorbeeld de Grande Troupe Étrangère
Bram van Oostvelts schrijft in 'The Theatre de la Monnaie and Theatre Life in the 18th Century Austrian Netherlands' over waarschijnlijk deze Magito:
Magito was een Italiaanse koorddanser en acrobaat. Waarschijnlijk was hij de leider van een Commedia dell' Arte groep die 3 voorstellingen gaf in Antwerpen in 1756 (27 januari, 29 en 31 oktober) en 7 voorstellingen van 10 tot 27 november 1757.
Deze nogal populaire voorstellingen werden opgevoerd in het kleine theatre op de Grote Markt, beheerd door de kapelaans die het Tapijthuis bemande.. Het was eigenlijk een kamer van het oude Schuttersgilde op de Grande Place waar het eerste permanente theater van Antwerpen was gevestigd
City Archives of Antwerp, K. 2115.
Jacqueline Waeber heeft een onderzoek gedaan en gepubliceerd waarin een stukje staat over de
Grande Troupe Étrangere en de onderschatting en onderwaardering van pantomimespelen.:
Parfaict, Memoirs, op. cit., vol. 2, p. 53-54.:
Op de kermis van Saint-Laurent in 1729: “Vijf mannen en twee vrouwen die dansen op de melodieën van een Schotse muzikant, stellen voor wat er gebeurt in de musicals van Holland”, met een intelligentie waaraan niets te wensen overlaat, door middel van hun passen, houdingen en gebaren. Wat werd uitgedrukt door middel van geanimeerde beelden, was liefde en jaloezie. Deze passies werden zeer gevoelig uitgebeeld door de onnavolgbare dansers die dit ballet componeerden.
En verder:
We hebben in het theater van de Opéra-Comique in Parijs enkele van deze acteurs stille scènes zien spelen die iedereen hoorde. Meer dan enig ander dramatisch stuk is de pantomime uitgevoerde kunst en als zodanig is de kwaliteit van de uitvoerders cruciaal. Maar de vertolkers, zijn dat dansprofessionals of acteurs?
De Grote Buitenlandse Troupe van koorddansers, springers en acrobaten, van zoon Restier en zijn tante de weduwe Lavigne,heeft gedurende meer dan tien jaar (tussen 1740 en 1751) het publiek van de Foire in verrukking gebracht. en telde in zijn gelederen een overvloed aan toen bekende artiesten:
La Tour,
Du Brocq sr
Du Brocq jr,
Jérôme,
Roberti
Ferguson,
Dominique,
Joseph,
Vieuxjot,
Jouanni,
Madame Restier sr
Madame Restier jr
Mlle Oploo,
Mlle German,
Mlle Quinault...
Magito,
Guittard,
Nicolini Grimaldi en zijn zus
Prévost en zijn zus
Deze groep speelt alleen in het begin tijdens de Foire Saint-Germain. In 1740, 1741 en 1742 voerde ze de Comédie-Française-pantomimes uit, vanaf 1753 (het jaar waarin "overeenkomststukken" officieel werden goedgekeurd en op dit podium zouden verschijnen), werden de pantomime-balletten het werk van een balletmeester (Dourdet, Sodi62 en Rivière), en "gast"-dansers
- pantomimes van Mainbray, uitgevoerd in het begin van de jaren 1740 en al geciteerd (zie supra noot 40),
- Harlequin the Hunter of The Badly Rewarded Service (anoniem, 1747),
- Harlequin-gevangene en favoriete minnaar, verenigd door liefde (anoniem, 1747),
- Harlequin-leerlingtovenaar (anoniem, 1747),
- Harlequin-misantroop beschermd door Pluto (anoniem, 17 47),
- Le Sort d'Arlequin (anoniem, 1747),
- Miserable Harlequin afgeleverd door Eole (anoniem, 1748)
- Harlequin getraind door magie en dienaar door intriges (anoniem, 1749),
- Barbaarse minnaar (anoniem, 1749), etc.
Uit Pantomime et théâtre du corps: Transparence et opacité du hors-texte
De Turkse Mahomet Cathata, eerder een koorddanser dan een danser, trad toe tot de Grande Troupe Étrangère ; een groep waar springers en aerialists vanaf het begin welkom waren.
Was er een hiërarchie onder de leden van de troep, werden sommigen beschouwd als "sterren"? We weten het niet.
De vaagheid van onze informatie over de pantomime-komieken is des te verontrustender omdat deze show in wezen gebaseerd was op het talent van de uitvoerende artiesten, die hoge acteerkwaliteiten moesten combineren met hun danskunsten.
Ook de toneelschrijvers die voor de pantomimegroepen werkte in deze periode, blijven meestal onbekend. Pantomime-stukken worden over het algemeen vermeld in hedendaagse bronnen zonder de naam van een auteur. Ook hier de conclusie dat de pantomime toneelschrijver niet serieus genomen werd.
Het is veelbetekenend dat van de ongeveer tachtig pantomimes waarnaar we hebben verwezen, slechts een kleine minderheid kan worden toegeschreven.
Hôtel de Bourgogne
Hôtel de Bourgogne was een theater, gebouwd in 1548, voor de eerste theatergroep in Parijs, de Confrérie de la Passion.
Het was het belangrijkste Franse theater tot de jaren 1630. De Confrérie voerde klucht en seculiere drama's uit, maar zonder groot succes. Daarop werd het theater verhuurd aan reizende toneelgezelschappen, waaronder de Italiaanse commedia dell’arte-groepen. Deze introduceerden personages als Harlequin en Pantalone evenals burlesque.
In 1628 werd een Frans gezelschap, de Comédiens du Roi, opgericht en dit voerde veel van de klassiekers van het Franse theater uit, waaronder Andromaque en Phèdre van Jean Racine. In 1680 verhuisden de Comédiens du Roi naar het Guénégaud Theater, waar ze fuseerden met de Franse groep van dat theater (afstammelingen van de groep van Molière en de groep van het Théâtre du Marais) om de Comédie-Française te vormen.
Het gezelschap van Italiaanse acteurs van de Guénégaud, verhuisde naar het nu leegstaande Hôtel de Bourgogne en werd bekend als de Comédie-Italienne.
De Comédie-Italienne begon geleidelijk toneelstukken in het Frans op te voeren. In 1762 fuseerde de groep met de Opéra Comique van het Théâtre de la Foire en verhuisde in 1783 naar de Salle Favart. Dit werd het einde van het theater in het Hôtel de Bourgogne. Het theater werd omgebouwd tot een leermarkt maar uiteindelijk volledig afgebroken.
De onderstaande gravure stelt de Salle des Fossés Saint-Germain voor, die tussen 1689 en 1770 de groep van de Comédie-Française huisvestte.
De parterre, ingenomen door een mannelijk publiek dat bleef staan totdat de groep verhuisde naar de Salle du Faubourg Saint-Germain (huidige Odéon ), in 1782
Auditorium and stage before a performance at the old Comédie-Française on the rue des Fossés Saint-Germain-des-Près
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Th%C3%A9%C3%A2tre_de_la_rue_des_Foss%C3%A9s_Saint-Germain_-_auditorium_%26_stage_-_
Andia_1998_p57.jpg#/media/File:Théâtre_de_la_rue_des_Fossés_Saint-Germain_-_auditorium_&_stage_-_Andia_1998_p57.jpg
De vrouwen van de high society werden vooraan in de loges geplaatst waar ze konden pronken met hun kleding. De vrijgekomen ruimte aan de voet van het podium is gereserveerd voor het orkest. Het aansteken van de kroonluchters, voordat ze weer in elkaar worden gezet, luidt het begin van de voorstelling in. Achter het gordijn ligt vermoedelijk de rommel van het podium en backstage waarover lang werd geklaagd omdat het de mogelijkheid om de illusie te creëren schaadde.
Foire Saint Germain en Foire St Laurent
Als producent ging Philippe Magito ook naar de kermissen, de Foires van Saint Germain en Saint Laurent. In Saint Germain heeft hij een eigen theatertje gehad.
De oorsprong van de Saint-Germain-jaarmarkt gaat terug tot heel lang geleden: we vinden de eerste vermelding ervan in een Handvest van 1176. Verboden in 1278, onder Charles le Chauve ( de Kale); vervolgens hersteld in 1482 door Louis XI. Na lange debatten was het Charles VIII die definitief de periode en de duur van de Jaarbeurs vastlegde: elk jaar moest het op 3 februari openen en acht dagen later sluiten, maar altijd ging de Foire door tot Palmzondag. Mogelijk bood dat Philippe de gelegenheid om jaarlijks ook in Nederland te verblijven
album-fetes-des-environs-de-paris-la-foire-aux-loges-dans-la-foret-de-saint-52660a public Domain_edited ingekleurd
Als producent ging Philippe ook naar de kermissen, de Foires van Saint Germain en Saint Laurent. In Saint Germain zou hij ook een eigen theatertje hebben gehad.
Foire Saint Germain en Foire St Laurent ; "een van de meest bijzondere en briljante spektakels die Parijs kon bieden aan inwoners en buitenlanders. Alles wat er in de stad was van aanzien, van de eerste adel, vaak zelfs van prinsen en prinsessen, kwam er elke avond, en de straten van de kermis waren zo vol dat men er nauwelijks kon lopen .Naast de winkels, de cafés en de handelaarsloges, waren er vier voorstellingszalen op de Saint-Germain-jaarmarkt: die van de Variétés , de Ambigu-Comique , de Grands-Danseurs en de Associés . De acteurs verlieten hun kamers op de boulevards om er voor de duur van de kermis naartoe te gaan. "
Bezoek van oon Pieter Magito en Maria de Marode
In februari 1752 krijgen Philippe en Marie Therese bezoek van hun zoon Pieter Magito en diens levenspartner Maria de Marode. Zij logeren in de buurt van Saint Germain, in de Rue des Quatre Vents. Je zou je aan kunnen nemen dat dit het adres was van Philippe tijdens de Foire. Philippe woonde in 1753 in de rue de l'Arbre-Sec, op de andere Seine oever vlak bij het Louvre.
Op 16 februari zijn Pieter en Maria aanwezig in de Saint André des Arts en worden de peetouders van Marie, de dochter van Tomaso en Camille Palatini, een vriend en collega van Pieter.
In april zijn Pieter en Maria nog steeds in Parijs en Pieter vergezeld Tomaso naar een voogdijbijeenkomst bij de notaris, ten behoeve van een gemeenschappelijke vriend. Op het document van de notaris en in het doopboek staat een opmerking over handelen in paarden achter Pieters naam.
Foire_saint-laurent
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Foire_saint-laurent.jpg#/media/File:Foire_saint-laurent.jpg
Pieter zal deze periode vast niet besteed hebben aan vakantie vieren. Wellicht stond hij met een voorstelling op de Foire Saint Germain en was hij zich aan het oriënteren op een aanpassing van de show en het toevoegen van paarden daaraan, zoals in de mode begon te raken. Dit bezoek komt kort voor de rechtszaak die Philippe aan zijn broek krijgt over het kind Beckman.
Rechtszaak tegen Philippe Magito
In 1752 en 1753 werd Philippe Magito trainer van een “monster” dat hij meenam op wandelingen en dat hij voor geld tentoonstelde op de beurzen St-Germain en St-Laurent en daarbuiten op de jaarmarkten aan het einde van Pont-Neuf, op de kade en op de quai de l'École.
En dan blijkt dat er evenals in Franeker*, ook in Parijs een klacht ingediend wordt over het tentoonstellen van een mismaakt kind.
“Juni 1753 verscheen Philippe Magito, Nederlander en acteur, woonachtig in Parijs, rue de l'Arbre-Sec, St -Germain parochie voor de rechter Thomas-Jean-Joseph Regnaudet, in verband met een klacht ingediend tegen Beckman, ook Nederlander en vader van “ Christophe Beckman, bekend als het dikke kind, vier jaar of ongeveer, die men uit nieuwsgierigheid ziet op de beurzen St-Germain en St-Laurent en daarbuiten de jaarmarkten aan het einde van Pont-Neuf, op de kade”
Beschrijving betwiste show van onder andere Philippe
"In ’t Najaar is in de Faubourg St. Denis een diergelijke jaarmarkt, die men de Foire St. Laurent noemd, die omtrend ook so lang duerd, waer van wij in September het einde gesien hadden: Deese plaets is niet overdekt. Op beide deese Foires speeld men alle avonden de Opera Comique; maar deese gav op de Foire St. Germain wel so veel genoegen niet als deese op die van St. Laurent gedaan had, vooral dewijl ’er twee van de voornaamste acteurs ontbraken, die ’er toen bij waren."
Blijkbaar werden twee hoofdrolspelers van de Saint Germain 1753 niet meer aanwezig op de Saint Laurent en Saint Denis later dat jaar en werden ze gemist. Het gaat om:
- "Wij saagen daar de Rhinoceros die in Holland, en bijna door geheel Europa vertoond is, en door Hollanders geleid wierd; deselve weegd omtrend 6000 pond, wij sagen desselvs tanden, die seer ver agter in de mond staan, en saagen met verwondering desselvs kleine oogen: men toonde ons een hoorn, die hem voorleede jaar te Romen was afgevallen hoewel hij nu wederom van een andere voorzien was bijna soo groot als de voorige"
Clara de Rhinoceros Pietro_Longhi_Rhinoceros_1751 Publiekdomein.jpg
Clara de Rhinoceros kwam via de VOC in Rotterdam en toerde door heel Europa onderleidng van Hollanders; geen geen Magito's. Philippe kwam haar wel tegen op de Jaarmarkt
Het had gekund, maar de Hollanders hier bedoeld, waren niet de Magito's. Zij reisden niet met Neushoorn Clara. Was het mogelijk geweest dan hadden ze dat vast wel gedaan. Clara was wel op de jaarmarkt waar Philippe een andere en niet zo'n fraaie show had, die blijkbaar in het najaar van 1753 gemist werd nadat Philippe in juni zich had mogen verantwoorden bij de rechter.:
- Daar na saagen we nog een vet kind, dat Magito uit Holland had medegebragt: deese jongen omtrend 4 jaren oud woeg 140 pond, was vroolijk en altijd wel te vreeden, kon door sijne swaarte niet gaan; hij had een schoone roode kleur, en scheen volkoome gesond; sijn weesen was seer groot en deftig, maar sijn partes genitales waren in proportie der andere delen seer klein en omtrend als van een jonggebooren kind, ’t is aanmerkelijk dat sijn neus ook seer klein is in vergelijking van de andere partijen van sijn hoofd. Hij at en dronk seer wel omtrend als een kind van 10 jaar, en was selvs een liefhebber van Rataffiat.”
Theatre du Coffy
Jacob Gerard Harrewijn engraver and Eugène-Henri Fricx Plan de la Ville de Bruxelles Carte des Pays-Bas et des frontières de France, 1712 Public Domain
Op de kaart van Brussel, in het centrum, heb ik de C van Thèatre du Coffy gezet want daar zou het Théâtre hebben gestaan. Er is vrijwel niets over terug te vinden.
Het Théâtre du Coffy, was een grote muziekzaal, die in 1922 plaats maakte voor het Agora-Paleis,.
Even dacht ik een oom of neef van Philippe Magito (dit Langlois) op het spoor te zijn:
Sr Ferguson Anglois en Brilla geven een bijzondere voorstelling gevolgd door een Pantomime Angloise en de producent zou Philippe Magito zijn.
Ferguson is volgens de Dictonnaire des danseurs, een danser en acteur uit Londen en Anglois is niet zijn achternaam, maar wordt hier gebruikt als Engelsman zoals een paar regels later ook Angloise wordt gebruikt voor de soort Pantomime die vertoond gaat worden.
Op de pagina Anthoine Magito & Marie de Condette staat meer over het gebruik van de naam Langlois.
NB Brilla trad in 1741 in Newcastle op tijdens Mr Hallam's show, waarbij ook de Nederlandse Mynheer Magito , Koorddanser aanwezig was.
NB onder en onderaan het affiche: wie een loge wil reserveren moet contact opnemen met de Theatre du Coffy met sr Philippe Magito
De originele affiche is in mij onbekend privé bezit . Ik heb daarom alleen de tekst weergegeven
over Philippe Magito staat in de Dictoinnairre des danseurs a Bruxelles de 1600-1830:
MAGITO, Philippe (f. 1739). TKoorddanser en acteur van Nederlandse afkomst, hij maakte deel uit van de Troupe étrangère des Danseurs de Sauteur et Voltigeur” onder leiding van Restier, die verschillende voorstellingen gaf in Brussel, in november en december 1739. Het affiche dat de voorstelling op 22 november aankondigt, meldt dat wie loges wil reserveren, contact moeten opnemen met Coffy, met S Magito. Het gezelschap trad in 1741 op in Engeland en Magito bleef er tot tenminste 1762 aan verbonden.
( Affichettes; Campardon 1877; Winter).
De Dictionnaire des Pierrots noemt een optreden op vrijdag 3 februari 1741 en plaatst daarbij het affiche uit 1739 en schrijft over deze voorstelling:
Het betreft een pantomime-entertainment bedacht en uitgevoerd door
Sieur Mainbray uit Londen en uitgevoerd in het theater van
Restier en Veuve Lavigne door de grote buitenlandse groep,
vrijdag 3 februari 1741.
De namen van de acteurs:
Harlekijn: De Toren
Akelei: de Delle Oploo
Een Barbarijse zeerover: Nicolini
Pierrot eunuch van zijn seraglio: Ferguson
Een genie: de jongere Delle Restier
Twee slaven van de corsair: Guittard, Hendrick
4 obers: Magito, Guilmar, Cristophe, Denis
4 helse genieën: hetzelfde
Brand in St. Germain
In de nacht van 16 op 17 maart 1762 is er brand in St. Germain.
Pierre Antoine Demachey maakte een schilderij van de brand
op de kermis van Saint-Germain, het huidige 6e arrondissement. Op de achtergrond de noordsteun en een toren van de kerk Saint-Sulpice. Historische scène. Brandweerlieden, waterpomp, ladder, kar, paard.
Schilderij Pierre-Antoine Demachy - La Foire Saint-Germain tijdens de brand in de nacht van 16 op 17 maart 1762.
Musée Carnavalet Public Domain http://commons.wikimedia.org/
Philippe heeft de brand overleefd maar zijn theater bleek verwoest te zijn
Herbouw van La Foire St Germain
Na de brand vroeg Philippe om een schadevergoeding van honderd pond en deze werd toegewezen
Deze aanvraag is wel het laatste teruggevonden teken van leven van Philippe Magito.
Geboren omstreeks 1674, was hij inmiddels ook wel hoog bejaard geworden.
La Foire St Germain, na een beperkte herbouw.
Wikipedia publiek domein
Herbouw van La Foire St Germain
Na de brand vroeg Philippe om een schadevergoeding van honderd pond en deze werd toegewezen
Deze aanvraag is wel het laatste teruggevonden teken van leven van Philippe Magito.
Geboren omstreeks 1674, was hij inmiddels ook wel hoog bejaard geworden.
Philippe Magito is ongeveer 1675 geboren en het lijkt er op dat we zijn geboorte-inschrijving in Den Haag moeten zoeken. In maart 1762 is Philippe voor het laatst gezien na de brand in Paris Saint Germain waarbij hij waarschijnlijk alles kwijtraakt. Philippe was toen hoogbejaard en zal zich niet meer financieel hebben kunnen herstellen. In september 1764 wordt bij notaris Charles le Brun, in Parijs, een akte opgemaakt waarbij ....Griffard, de erfgename van …Magito, verklaart de erfenis niet te accepteren om zo schuldeisers van zich af te houden. Het lijkt hier te gaan on Philippe maar verder onderzoek heeft dat niet hard kunnen maken. Daarbij gaat het hier zonder twijfel om een Griffard (geen Griffon) uit een ander milieu. Het wachten is op vrijkomen van gegevens van de Parochie waar Philippe deel van uitmaakte.
Zeker is dat Philippe Alexius Magito net als (zijn kleinzoon) Pieter Magito, tot op hoge leeftijd actief geweest is in zijn vak.
Maak jouw eigen website met JouwWeb